Jak podłączyć wymiennik płytowy? Instrukcja i porady podłączenia wymiennika ciepła Nordic Tec.

PORADY W KWESTII PODŁĄCZENIA I OBSŁUGI WYMIENNIKÓW CIEPŁA PŁYTOWYCH LUTOWANYCH

Pierwszą i najważniejszą informacją jest to, że prawidłowe funkcjonowanie wymiennika w instalacji zaczyna się od jego prawidłowego doboru. Wymiennik powinien być dobrany przez osoby mające doświadczenie, przy czym nie każda osoba, która montowała już wymiennik lub pracuje w branży hydraulicznej może być uznana za osobę mającą doświadczenie w doborze tego typu urządzeń. Powinien być dobrany odpowiedni model, z uwzględnieniem najważniejszego parametru wymiennika, czyli powierzchni wymiany grzewczej, a nie jedynie mocy nominalnej (kW). Prawidłowo dobrane urządzenie musi być w zdrowym zakresie przewymiarowane. W przypadku niedowymiarowania wymiennika nawet prawidłowe podłączenie i eksploatacja nie pomogą w uzyskaniu oczekiwanego efektu. O tym czym jest niedowymiarowanie, czym się objawia i jak go uniknąć pisaliśmy tu.

Dane techniczne i tabliczka znamionowa wymiennika ciepła

Tabliczka zawiera nazwę modelu, która w przypadku wymienników płytowych tradycyjnych Nordic Tec zaczyna się od liter "Ba" (np. Ba-23-20). Środkowe oznaczenie oznacza powierzchnię pojedynczej płyty (dla Ba-23-20 - jest to 0,023m2). Ostatnia liczba oznacza ilość płyt (dla Ba-23-20 - jest to 20 płyt).

Niżej znajdują się parametry graniczne, jak ciśnienie robocze itp. Oczywiście na tym etapie należy sprawdzić czy układ, w którym ma pracować wymiennik nie przekracza dopuszczalnych parametrów. Spokojnie - w zasadzie nie dotyczy to domowych instalacji CO, gdyż nie mają one zbyt dużych wymagań odnośnie ciśnienia oraz opierają się na najprostszych mediach typu woda, rzadziej roztwór wody z glikolem (dopuszczalny). Ciśnienie w takim układzie CO rzadko przekracza kilka bar, więc nie ma problemu, bo wymienniki zwykle mają ciśnienie robocze między 10 a 30 bar. Problem ewentualnego ciśnienia roboczego pojawia przy użytkowaniu z wysokociśnieniowymi mediami typu Freon lub czynniki R (ale to uznajemy za nieco inne zastosowanie niż tradycyjne), czyli np. w zastosowaniach z pompami ciepła (w charakterze skraplacza).

Miedziane luty i pozostałości miedzi na wymienniku ciepła

Wymiennik posiada luty miedziane, przechodzi zawsze proces lutowania, co oznacza, że w niektórych wypadkach ma na sobie (np. na płycie wierzchniej) pozostałości miedzi, przypominające korozję. Należy pamiętać, że nie jest to korozja, a elementy miedzi, które w żaden sposób nie zmniejszają wydajności urządzenia, ani nie wpływają na potencjalne jego uszkodzenie w przyszłości. Mają znaczenie jedynie estetyczne i nie są podstawą do wymiany urządzenia lub gwarancji u żadnego z producentów.

Kierunek przepływu cieczy zaznaczony na tabliczce znamionowej wymiennika płytowego

Nalepka z danymi zawiera strzałki, które sugerują podłączenie przeciwprądowe. W istocie wymiennik płytowy Nordic Tec jest urządzeniem przepływowym przeciwprądowym, co oznacza, że zaprojektowany jest tak, że osiąga swoją maksymalną wydajność tylko w przypadku, gdy media płynące w nim - płyną w kierunkach przeciwstawnych względem siebie (np. w zgodzie ze strzałkami z nalepki). Podłączenie bez zachowania zasady przeciwprądu sprawi, że wymiennik może nie domagać, a więc cała instalacja będzie pracować niewydajnie.
WAŻNE - jeśli podłączenie zgodnie ze strzałkami stanowi dla nas problem - należy wymiennik odwrócić i podłączyć odwrotnie do strzałek. Zmieniamy wówczas kierunek przepływu, ale aby zachować przeciwprąd - musimy to zrobić na obu kanałach.
Pisaliśmy o tym w innym wpisie - który można znaleźć tutaj.

Kanały wymiennika płytowego - który kanał do strony grzewczej?

Jeden kanał jest przeznaczony dla strony grzewczej, najczęściej jest to obieg urządzenia grzewczego - kotła, kominka, pompy ciepła, czy panelu solarnego. Drugi kanał jest przeznaczony dla układu odbierającego ciepło.
W przypadku marki Nordic Tec - nie ma znaczenia, który kanał wybieramy dla którego układu. Jest to kwestia dowolności i wygody, gdyż oba kanały mają te same parametry przepływu, identyczną pojemność i przepustowość.

Gwarancja producenta

Gwarancja wynosi 60 miesięcy i obejmuje wady produkcyjne lub materiałowe. W praktyce ważne jest aby wymiennik podłączyć zgodnie ze sztuką oraz zaleceniami. Gwarancja nie obejmuje uszkodzeń wynikłych z montażu niezgodnego ze sztuką oraz wynikłych z zabrudzenia czy zanieczyszczenia wymiennika, w tym również rozszczelnień powstałych na skutek zakamienienia, przytkania, zanieczyszczenia, przekroczenia parametrów, pracy z mediami niebezpiecznymi czy ingerencji własnej w konstrukcję produktu.

Przygotowanie montażu wymienników ciepła - POZYCJA PIONOWA (jedyna prawidłowa)

Należy nie wystawiać wymiennika ciepła na nadmierne wahania ciśnień oraz temperatur. Dodatkowo należy zabezpieczyć go od nadmiernych drgań - powinien być umocowany w sposób stabilny na ścianie. Zalecamy stosowanie wsporników ściennych dedykowanych, ale można również stosować inne rozwiązania, jeśli zapewniają stabilność i ochronę przed drganiami. Mocowanie powinno być dobrane odpowiednio do wagi wymiennika ciepła razem z mediami, które przez niego przepływają.

Wymiennik powinien być zamontowany w pozycji pionowej (tj. na sztorc). Montowanie wymiennika w innej pozycji, np. poziomo - nie gwarantuje odpowiedniego odpowietrzenia urządzenia i będzie przyczyną zatorów lub słabego odbioru ciepła, jeśli pęcherzyki powietrzna nie znajdą ujścia z urządzenia. Generalnie - wymiennik podłączony poziomo - prawidłowo pracować nie będzie (w standardowym układzie CO lub CWU). Przytkanie wymiennika może z kolei skończyć się nawet jego rozszczelnieniem, czyli nieodwracalnym uszkodzeniem.

Poniżej - wymiennik płytowy podłączony w pozycji nieprawidłowej (poziomej), w której nastąpiło jego przytkanie, na skutek braku odpowiedniego odpowietrzenia. Budowa tego urządzenia sprawia, że nie będzie ono w tej pozycji prawidłowo pracować.

Filtry na wejściu wymienników ciepła z każdej ze stron (element obowiązkowy)

Producent bezwzględnie zaleca stosowanie filtrów, jednak nie określa rodzaju filtrów. Filtry powinny być z obu stron przed wymiennikiem, bez względu na to, czy znajdują się również w innych częściach instalacji.
W większości nowych instalacji wystarcza prosty filtr siatkowy, ale wybór filtra i odpowiedzialność za to należy do osoby, która dokonała oględzin instalacji i oceniła fachowym okiem potencjalne ryzyko. W niektórych wypadkach (w instalacjach starych, potencjalnie zanieczyszczonych) warto pomyśleć nawet o filtrze magnetycznym / separatorze  obok filtrów tradycyjnych. Jest to bardzo istotne, gdyż ewentualne przytkanie wymiennika na skutek ściągnięcia zanieczyszczeń z instalacji nie stanowi podstawy gwarancji, a oznacza w zasadzie przerwanie lub znaczące ograniczenie wymiany ciepła.
Filtry definitywnie powinny znajdować się przed wymiennikiem już przed próbnym uruchomieniem układu, a nie dopiero po. Właśnie pierwsze uruchomienie pomp może spowodować zator bardziej prawdopodobnie niż ciągła praca pompy. Dlatego wszelkie pomysły typu ,,sprawdźmy czy działa, a potem dołożymy filtry" mogą nas sporo kosztować.

Dodatkowy asortyment do wymiennika płytowego (nie obowiązkowe, ale zalecane) - zawory kulowe i termometry, izolacja termiczna do wymienników ciepła

Urządzenie może pracować bez zaworów kulowych przed nim, to oczywiste. Dobrze jednak zamontować zawory kulowe po obu stronach wymiennika, tak żeby w razie potrzeby móc je zakręcić i odciąć wodę - co pozwoli na ewentualne wymontowanie urządzenia z instalacji bez spuszczania wody z całego układu. Przyda się to np. do czyszczenia wymiennika (które warto wykonać od czasu do czasu) lub jeśli dojdzie do awarii, przecieku itp. Płytówki montujemy z założeniem, że popracują nawet 10-15 lat, więc nigdy nie wiemy, w którym momencie zawór odcinający może okazać się bardzo pomocny.

Termometry również nie są konieczne, ale ich obecność po obu stronach pozwala na bieżącą ocenę wydajności wymiany ciepła, bo dzięki nim ocenimy jak duża strata cieplna jest na wymienniku. Jeśli strata zwiększa się - mamy rozeznanie w sytuacji, możemy podjąć decyzję o czyszczeniu lub o wymianie urządzenia na nowsze. Warto pomyśleć o specjalnie stworzonych w celu oszczędności miejsca zaworach kulowych z termometrami, które stosuje się do różnych urządzeń np. do rozdzielaczy do podłogówki. Znajdziesz je tu.

Izolacja termiczna jest zalecana, ale jeśli naszym kryterium jest tańsza cena wykonania instalacji CO - oczywiście wymiennik będzie pracował i bez niej prawidłowo (pod warunkiem poprawnego doboru i podłączenia). Na dłuższą metę przyczynia się jednak do oszczędności ciepła, w perspektywie czasu zwraca się zdecydowanie.

Przyłącza wymiennika lutowanego Nordic Tec

Producent Nordic Tec stosuje najbardziej rozpowszechniony typ gwintu, czyli gwint zewnętrzny typu BSP. Przyłącza są połączone na trwałe z wymiennikiem w procesie lutowania twardego (próżniowego) i próby ich wymontowania mogą zakończyć się uszkodzeniem wymiennika.
Połączenie gwintów z resztą instalacji powinno odbywać się zgodnie z przyjętą sztuką, dbając o uszczelnienie.

Wszelkie przeróbki przyłączy lub ingerencje w strukturę gwintów powodują, że może być to uznane jako użytkowanie niezgodne z założonym i może mieć wpływ na ewentualną realizację gwarancji.

Odpowietrzenie wymienników ciepła płytowych

W bliskiej odległości od wymiennika zaleca się montaż odpowietrznika, naturalnie w pozycji wyżej niż urządzenie. Dotyczy to w szczególności strony ciepłej / grzewczej , gdyż w wysokich temperaturach rozpuszczalność gazów jest stosunkowo niższa, przez co zwiększa się ryzyko zapowietrzenia urządzenia.

Prawidłowa eksploatacja i czyszczenie wymiennika płytowego

Wymienniki ciepła Nordic Tec są urządzeniami długowiecznymi, jednak wymagają w tym celu prawidłowego doboru, potem montażu i użytkowania. Są to urządzenia niemal bezobsługowe, natomiast warto postępować zgodnie z zaleceniami aby utrzymywać pełną wydajność urządzenia, co przekłada się również na mniejsze koszty zużycia ciepła.

Zalecenia:

1. Należy nie dopuszczać do zanieczyszczeń instalacji i wymiennika ogólnie.

2. Nie dopuszczać do pracy powyżej ciśnienia roboczego oraz powyżej temperatur maksymalnych.

3. Nie dopuszczać do gwałtownych skoków ciśnienia oraz temperatury.

4. Dokonywać okresowego czyszczenia wymiennika, które w układach CO powinno odbywać się raz w roku, a w układach CWU raz na półtora roku. Są to zalecenia ogólne, jednakże może być również wymagane częstsze czyszczenie jeśli warunki na to wskazują, np. stan wody.

W instalacjach tzw. układu otwartego należy stosować urządzenia uzdatniające wodę, zaś w instalacjach układu zamkniętego należy stosować wodę uzdatnioną!