Pompa ciepła z klimatyzatora - czy to działa? Czy warto?

Tematem przewodnim artykułu jest trend przeróbek klimatyzatorów na pompy ciepła - temat obszerny i wielowątkowy. Postaramy się pochylić nad nim możliwie szeroko, uwzględniając większość jego aspektów. Skupimy się na pompie ciepła z klimatyzatora - konkretnie pompie powietrze-woda, która ma ogrzewać dom z tradycyjnym ogrzewaniem (tzn. wodnym - opartym na grzejnikach lub jeszcze lepiej na ogrzewaniu podłogowym). Poniższy artykuł będzie nosił w sobie coś z charakteru DIY (czyli "Do it yourself" - czyli tzw. ,,zrób to sam") i niekoniecznie jest próbą zniechęcenia do profesjonalnych rozwiązań z zakresu pomp ciepła. Raczej celujemy w przybliżenie tematu czytelnikowi.

Klimatyzator jako pompa ciepła - ile to kosztuje i czy się opłaca?

Koszty, czyli zapewne najważniejsza motywacja jaką kierują się osoby decydujące się wykorzystywać klimatyzator jako pompę ciepła - zamiast kupić gotowe rozwiązanie od firmy oferującej PC. Zdecydowanie jest to tańsze rozwiązanie, szacunkowo mieści się ono w przedziale od 3000 zł do 12000 zł, podczas gdy urządzenia gotowe (porównywalnych parametrów) kosztują od 20000zł do 40000 zł. Większość osób stwierdzi więc, że to się opłaca - są też takie osoby, które uznają to za nieopłacalne - ale bądźmy uczciwi, aby tak uznali - musi być ich na to stać. Tak więc - zdecydowanie cena jest kusząca, ale za ceną kryją się konkretne rozwiązania - które trzeba przeanalizować. Zostaje w kieszeni sporo, co w takim razie tracimy?

Pompa ciepła z klimatyzatora - jak to działa?

Aby wyjaśnić jak działa pompa ciepła z klimatyzatora musimy mieć ogólne pojęcie jak funkcjonują PC. Nie jest naszym celem przedstawienie tego zagadnienia w sposób super fachowy, chcemy omówić to w sposób szybki i zrozumiały dla laików.

Pompa ciepła działa wykorzystując pewne nietypowe dla wielu osób zjawisko - ogrzewa wodę, ochładzając jednocześnie powietrze na zewnątrz, gdzie znajduje się jednostka zewnętrzna PC (lub... przerobionego klimatyzatora). Po prostu ,,wyciąga" ciepło z powietrza, nawet jeśli na dworze temperatura jest niezbyt wysoka. Wydaje się, że jest to działanie trochę wbrew naturze i prawom fizyki - nie do końca jednak. Jest ono możliwe dzięki wykorzystaniu specjalnych gazów - tzw. freonu (którego dziś znamy już wiele różnych rodzajów i coraz to nowsze pompy ciepła wykorzystują jego coraz to nowszą i bardziej wydajną formę, także bardziej ekologiczną itp). Celowo używamy ogólnego pojęcia freon - gdyż temat ciągle ewoluuje.

Freon nagrzewa się parując, a ma bardzo niską temperaturę parowania - co ciekawe dzięki swoim właściwościom potrafi nagrzewać się także przy niskich temperaturach, a nawet .. na mrozie. To dlatego pompy ciepła działają także przy minusowych temperaturach (choć oczywiście działają wtedy słabiej i mniej wydajnie - ale nadal działają i freon się nagrzewa). Dzięki wentylatorom jednostki zewnętrznej pompy ciepła - czy też przeróbki z klimatyzatora - freon nadal się nagrzewa, jako, że wystarczają mu do tego nawet temperatury ujemne - a ciepło to wystarczy ,,tylko" przekazać na nasze centralne ogrzewanie lub ciepłą wodę użytkową.

Jeśli przyjrzymy się budowie klimatyzatora i pompy ciepła - to zauważymy, że są to urządzenia skonstruowane bardzo podobnie. I oto cały klucz.

Freon w klimatyzatorze, pompie ciepła - gdzie jeszcze?

W gruncie rzeczy większość z nas mogła słyszeć o freonie, ponieważ jest on wykorzystywany także do chłodzenia w lodówkach. Jego wykorzystanie w pompie ciepła czy klimatyzatorze jest chronologicznie młodsze. Z tym, że w klimatyzatorach czy pompach ciepła bardzo często określa się go mianem ,,czynnika chłodniczego" - lub podaje jego konkretną nazwą np. R404, R410 lub ostatnio często R32.

Ceny pomp ciepła - dlaczego są tak wysokie?

Jeśli je zestawić z cenami przerobionych klimatyzatorów na pompy ciepła - tak, są wysokie. Mamy w tym zakresie jednak profesjonalne urządzenia, które często posiadają np. zdecydowanie dłuższe okresy gwarancyjne. Do tego posiadają np. system grzałek, który pomoże w ogrzewaniu domu w sytuacjach gdy temperatura spadnie poniżej minus 12 czy minus 15oC i gdy pompa ciepła faktycznie przestanie produkować ciepło. Nawiasem mówiąc te grzałki (o mocy np. 8-10 kW) są tak prądożerne, że są zmorą posiadaczy pomp ciepła.

Kolejnym czynnikiem zwiększającym ceny pomp ciepła - są ... dopłaty do pomp ciepła. Tak, niezależnie od zróżnicowanych poglądów w kwestii czy państwo lub EU powinny wspierać dopłatami przechodzenie na pompy ciepła - badania wykazały, że dotowanie tego typu urządzeń w kwotach sięgających kilkadziesiąt % ich wartości - musi powodować wzrost ich ceny. Poza tym samo stymulowaniu popytu w sposób sztuczny - zawsze przyczyni się do wzrostu cen danego produktu, nawet jeśli w dalszej perspektywie przyczyni się także do wzrostu podaży.

Podsumowując - niezależnie od mojej sympatii do pomp ciepła - jest to nadal technologia droga, czasem przedrożona i jeszcze daleko nam do momentu, w którym będzie się opłacała w każdym domu jeśli tylko jego mieszkańcy będą należeć do klasy średniej. Nie oszukujmy się - popyt jest także nieco pompowany trendami politycznymi motywowanymi zmianami klimatu.

Przeróbka klimatyzatora na pompę ciepła - jak to się robi?