Przeczytaj również czym jest przewymiarowanie wymiennika płytowego!
Za mały wymiennik? Niedowymiarowanie to zastosowanie wymiennika ciepła o mniejszej wydajności niż wymaga instalacja. Upraszczając jest to zastosowanie wymiennika na tyle mało wydajnego, że nie jest on w stanie przenosić odpowiedniej ilości ciepła ze strony grzewczej, czyli z obiegu grzewczego na stronę instalacji (czyli tą gdzie mamy odbiorniki ciepła - grzejniki czy też ogrzewanie podłogowe).
Czy jest to zjawisko niebezpieczne dla instalacji? Nie zawsze, ale niekiedy może być.
Niedogrzany dom lub mieszkanie.
Przede wszystkim za mały wymiennik ciepła wiąże się z niedogrzanym domem. Załóżmy, że posiadamy kocioł grzewczy (lub inne źródło ciepła) o mocy 20kW (gdyż tyle właśnie projektant wyliczył w ramach zapotrzebowania dla naszego domu lub mieszkania). Tymczasem zastosowaliśmy wymiennik ciepła za mały, który jest w stanie realnie przenieść jedynie 15kW na stronę instalacji. Wniosek jest prosty, na dom nie zostanie przeniesione wymagane 20kW, co oznacza, że będzie on niedogrzany. Najbardziej odczuwalne będzie to w okresie srogiej zimy.
Warto tu zwrócić uwagę by wymiennika nie dobierać według mocy nominalnej (z reguły jest liczona dla wysokich temperatur i przepływów, tymczasem np. popularne kotły miałowe czy węglowe z reguły pracują na niższych temperaturach). Należy wyliczyć wymiennik tak by w danych warunkach, dla konkretnego kotła był w stanie przenieść wymaganą moc, w naszym przykładzie było to 20kW.
To, że wymiennik ma moc nominalną 20kW oznacza często, że jest w stanie osiągnąć 20kW przy zasilaniu wysoką temperaturą (np. 90oC), ale absolutnie nie jest w stanie osiągnąć mocy 20kW gdy zasilamy go kotłem węglowym pracującym na temperaturze 50-55oC.
Najlepiej o dobór zapytać fachowca lub sprzedawcę wymienników.
Zbyt małe wymienniki ciepła częściej i łatwiej się przytykają. Przytkany wymiennik faktycznie jest przyblokowany i uniemożliwia lub znaczenie utrudnia pracę układu ogrzewania. Taki wymiennik nie zawsze da się skutecznie wyczyścić i często prowadzi to do konieczności zakupu nowego wymiennika. W przypadku prawidłowo dobranego wymiennika również może wystąpić przytkanie lub zakamienienie jednak doświadczenie pokazuje, że dzieje się to po wielu latach, podczas gdy w przypadku zbyt małego wymiennika - często już po 1-2 sezonach.
Gotowanie się wody w układzie CO po stronie kotła - jest to niebezpieczne zjawisko. W przypadku zbyt małego wymiennika ciepła woda po stronie kotła jest cały czas nagrzana. Wymiennik, jako, że jest zbyt mało wydajny nie jest w stanie odebrać jej temperatury i przenieść jej na stronę kaloryferów. W związku z tym do kotła wraca gorąca woda. Na szczęście w dzisiejszych czasach większość kotłów wówczas się wyłącza, ale przy starych kotłach, które nie posiadają takiego mechanizmu grozi to uszkodzeniem instalacji. Do zagotowania wody w układzie grzewczym czy kominkowym dochodzi jednak gdy wymiennik jest zdecydowanie zbyt mały. Jeśli jest niedowymiarowany w określonym niewielkim zakresie - często udaje się tego uniknąć.
W tym wpisie skupimy się na zjawisku niedowymiarowania, ale tytułem uzupełnienia informacji - warto zwrócić uwagę, że dobór wymiennika płytowego powinien uwzględniać powierzchnię płyt w przeliczeniu na moc kotła.
Dla wymienników ciepła NORDIC TEC wygląda ona jak poniżej - w przypadku kotłów CO. Na 10kW kotła pracującego w standardzie 50-60 stopni Celsjusza zaleca się ok. 0,3m2 powierzchni płyt. Ten wskaźnik może jednak być mniejszy np. 0,25m2 na 10kW kotła jeśli system grzewczy jest relatywnie nowy i zlokalizowany w nowym budownictwie. UWAGA - diagram i przelicznik nie odnoszą się do doboru wymienników ciepła płytowych do przyłączania pomp ciepła.
Najczęstszą przyczyną niedowymiarowania wymienników jest kierowanie się ceną jako jedynym kryterium. Warto się zestawić cenę wymiennika z ceną kotła, kominka, wykonania instalacji itp. Wówczas warto przemyśleć czy jest sens w ryzykowaniu instalacją dla oszczędności rzędu od kilkudziesięciu do stu kilkudziesięciu złotych, gdyż często taka różnica w cenie pozwala na zakup wymiennika z prawidłowym zapasem mocy.
Druga częsta przyczyna to kierowanie się mocą nominalną wymiennika. To, że moc wymiennika to nominalnie 110kW nie oznacza, iż jest on w stanie osiągnąć 110kW w instalacji z kotłem węglowym pracującym na stosunkowo niskich temperaturach (ok. 50-55 stopni C). Wymiennik osiąga moc nominalną w warunkach przemysłowych, gdzie temperatury zasilania oraz przepływy są znacznie wyższe. W przypadku pieca węglowego osiąga w zależności od przepływu już tylko ok. 50-60kW, nieco więcej w przypadku pieca na ekogroszek, który z reguły ma nieco wyższe osiągi temperatury itp. Nieznajomość tych prawideł, często także przez instalatorów często powoduje, że w praktyce pojawia się problem z niedowymiarowaniem, choć absolutnie to wykluczyliśmy. Należy dobierać wymiennik nie pod moc nominalną, ale pod możliwą osiągalną moc dla danego źródła ciepła.
W przypadku problemów z doborem wymiennika ciepła, aby mieć pewność, że nie jest za mały do Twojej instalacji - najlepiej skontaktować się z naszym serwisem dobierającym.
______
________
Aktualizacja: kwiecień 2024
Przewymiarowanie wymiennika ciepła - czemu to służy?
Izolacja termiczna wymiennika ciepła płytowego - czy jest potrzebna? Czy coś realnie zmienia?
Jaki wymiennik ciepła do basenu?
Jak dobrać wymiennik ciepła do kotła gazowego?
Jak prawidłowo podłączyć wymiennik płytowy Nordic Tec? Czy można zamienić kierunki przepływów z tabliczki znamionowej?
Zostaw komentarz