Czyszczenie i konserwacja wymiennika ciepła

Czyszczenie i konserwacja wymiennika ciepła są niezbędnymi czynnościami w utrzymaniu jego efektywności. Niewłaściwa pielęgnacja lub jej brak może prowadzić do uszkodzenia wymiennika ciepła. Najczęstszym problemem jest tworzenie się kamienia i osadu, które gromadzą się na powierzchni wymiennika. Te zanieczyszczenia mogą powodować obniżoną wydajność wymiennika ciepła. Dlatego regularne czyszczenie jest konieczne, aby zapewnić prawidłową i efektywną pracę. Usunięcie kamienia i osadu pomoże przywrócić pełną wydajność wymiennika ciepła i zapewni jego długotrwałe działanie. Jeśli szukasz odpowiedzi na pytania czy każdy wymiennik trzeba czyścić, jak często należy to robić, czy serwis wymiennika można przeprowadzić samodzielnie oraz jak to wygląda w praktyce, przeczytaj poniższy artykuł.

Czy każdy wymiennik ciepła należy czyścić?

Niezależnie od tego czy mamy do czynienia z płytowym wymiennikiem ciepła, czy płaszczowo-rurowym, serwisowanie tych urządzeń jest kluczowe dla zapewnienia ich pełnej funkcjonalności oraz wydłużenia ich żywotności - choć wymienniki płaszczowo-rurowe zdecydowanie mają mniejszą tendencję do kumulowania osadów - więc można to robić rzadziej.

Dlaczego konieczne jest czyszczenie wymiennika ciepła?

Osady i zabrudzenia, które gromadzą się na powierzchniach wymiany ciepła wymiennika podczas jego pracy, powodują obniżenie jego wydajności, utrudniając przepływ płynu i w konsekwencji wymianę ciepła, co może prowadzić do awarii całego systemu, do którego są podłączone. Z tego względu regularne czyszczenie wymienników ciepła jest bardzo ważne.

Serwis wymienników ciepła powinien obejmować głównie czyszczenie wewnętrzne, aby usunąć nagromadzone osady i zabrudzenia. W przypadku wymienników o dużym nagromadzeniu osadów, konieczne może być zastosowanie specjalnych środków chemicznych lub technik czyszczenia, takich jak strumień wody pod wysokim ciśnieniem. Regularne czyszczenie wymienników ciepła pozwala utrzymać ich wydajność i przedłużyć ich żywotność.

Jak często należy czyścić wymiennik ciepła?

To, jak często należy czyścić wymiennik ciepła, zależy od intensywności użytkowania oraz warunków jego pracy. Zalecane jest, aby przynajmniej raz na dwa lata poddać go czyszczeniu - to niezbędne minimum, ale częstsza rekomendacja to raz do roku w układach CO - a min. raz na półtora roku w układach CWU. Jeśli wymiennik ciepła intensywnie pracuje lub jeśli zauważamy spadek wydajności, konieczne może być częstsze czyszczenie niż co 2 lata - zwłaszcza, gdy wymiennik pracuje w naszym układzie już kilka lat. Regularne czyszczenie pozwala utrzymać wymiennik ciepła w odpowiednim stanie i zapewniać jego efektywność. Dlatego ważne jest monitorowanie pracy i wydajności wymiennika ciepła oraz podejmowanie odpowiednich działań czyszczących w razie potrzeby. 

Czy czyszczenie wymiennika ciepła można przeprowadzić samodzielnie?

Tak, czyszczenie wymiennika ciepła można przeprowadzić samodzielnie, używając metody mycia hydrodynamicznego z wykorzystaniem wody. Woda z dodatkiem odkamieniacza jest skutecznym środkiem do usuwania nagromadzonego brudu, osadów i zanieczyszczeń z wymiennika ciepła. Dzięki wysokiemu ciśnieniu woda dociera do trudno dostępnych miejsc, zapewniając skuteczne czyszczenie. Warto też zostawić wymiennik zalany odkamieniaczem np. na noc.
Ważne jest jednak przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i korzystanie z odpowiedniego sprzętu ochronnego podczas samodzielnego czyszczenia. Równocześnie warto zaznaczyć, że należy być ostrożnym z używaniem myjek ciśnieniowych, które mogą wtłaczać wodę pod bardzo dużym ciśnieniem - w szczególności jeśli czyścimy wymiennik wysłużony.

Co potrzebne jest do wyczyszczenia wymiennika ciepła?

Do wyczyszczenia wymiennika ciepła potrzebny jest odpowiedni środek. Mocny strumień wody jest skuteczne w usuwaniu drobnych osadów i brudu. Jednakże, w przypadku bardziej poważnych zabrudzeń, gdy wymiennik pracował już co najmniej kilka lat - konieczne może być zastosowanie czyszczenia chemicznego. Do tego celu używa się specjalnych środków, które skutecznie rozpuszczają trudne do usunięcia osady z wymiennika ciepła. Są to te same środki odkamieniające, jakich używa się do czyszczenia układów CO, w ostateczności w razie braku dostępności innych środków mogą być to odkamieniacze stosowane np. do odkamieniania czajników. Ostrożność i bardzo obfite przepłukanie wymiennika płytowego po takim czyszczeniu - zaleca się przede wszystkim, gdy wymiennik jest używany do CWU i ma styczność z wodą pitną.

Czyszczenie chemiczne większych jednostek wymienników płytowych jest bardziej zaawansowanym procesem, który wymaga zastosowania specjalistycznego sprzętu i umiejętności. Dlatego, w przypadku większych modeli zawsze można skorzystać z usług profesjonalnych firm specjalizujących się w czyszczeniu wymienników ciepła. 

Jak wygląda serwis wymienników ciepła - płukanie i czyszczenie wymiennika krok po kroku

Serwis wymienników ciepła obejmuje czyszczenie i płukanie wymiennika. Pierwszym krokiem w czyszczeniu wymiennika płytowego uszczelkowego jest demontaż płyt (jeśli mówimy o wymienniku rozbieralnym, a nie lutowanym), które następnie są czyszczone specjalnymi środkami chemicznymi. Następnie płytki są ponownie zamontowane. W przypadku wymiennika rurowego wykonuje się płukanie wewnętrznych rur przy użyciu wody, aby usunąć nagromadzony brud. Czyszczenie wymiennika zależy od rodzaju zanieczyszczeń i rodzaju wymiennika. W kolejnej części artykułu można znaleźć odpowiedź na pytanie, jak dokładnie wygląda czyszczenie wymiennika płytowego w zależności od jego rodzaju. 

Czyszczenie płytowego wymiennika ciepła

Nie każdy płytowy wymiennik ciepła można wyczyścić w ten sam sposób. Czyszczenie płytowych wymienników ciepła przebiega inaczej w zależności od jego budowy - a konkretnie od metody połączenia ze sobą płyt. Urządzenia te występują w 2 wariantach:

• wymienniki lutowane (połączenie nierozłączne) - w tym przypadku nie ma możliwości rozkręcenia wymiennika oraz wyjęcia poszczególnych płyt bez uszkodzenia urządzenia, wobec tego jedynym sposobem czyszczenia wymienników płytowych lutowanych jest czyszczenie chemiczne z wykorzystaniem środków usuwających kamień oraz zabrudzenia w jego wnętrzu. Najczęściej takie czyszczenie przebiega z wykorzystaniem 5% roztworu kwasu fosforowego lub szczawiowego. Kierunek płukania powinien być odwrotny w porównaniu z normalnym użytkowaniem wymiennika. Do takich wymienników można zaliczyć:
  • płytowy wymiennik ciepła o mocy 15-40kW,
  • płytowy wymiennik ciepła o mocy 10-25kW,
  • oraz płytowy wymiennik ciepła o mocy 12-30kW.

• wymienniki skręcane (połączenie rozłączne) - ze względu na możliwość rozkręcenia wymiennika płytowego skręcanego można wyjąć z niego poszczególne płyty i umyć każdą z nich wodą z odkamieniaczem.