✅ Pojęcie twarda woda oznacza, że w wodzie znajduje się nadmiar magnezu oraz wapnia, dodatkowo żelaza i manganu. Te ,,zdrowo" brzmiące nazwy pierwiastków jeśli występują w nadmiernym stężeniu w wodzie - mamy do czynienia z twardą wodą.
☑️ Wchodząc w szczegóły - mamy 2 rodzaje twardości wody - węglanową (czyli nietrwałą - taką, którą usunąć stosunkowo łatwo) oraz niewęglanową (czyli trwałą, z którą poradzić sobie już trudniej), ale na potrzeby naszej pobieżnej analizy na tym poprzestańmy.
W gruncie rzeczy w przyrodzie twarda woda jest zjawiskiem naturalnym, jako, że pochodzi z wnętrza ziemi może być przesycona różnymi minerałami.
Oczywiście da się określić stopień twardości wody, czyli jest to cecha, która może występować w różnym nasileniu.
Polskie normy przyjmują, że norma w wodociągu powinna zachować twardość wody w przedziale pomiędzy 60 a 500 mg CaCO3 na litr. Oznacza to, że takie jest zalecenie co do wody użytkowanej u nas w kraju, ale nie oznacza, że te normy nie są przekraczane. Często bywają najczęściej przekroczone zarówno w wodzie z własnego ujęcia - jak również w wodzie pochodzącej z wodociągu.
✅ Zresztą - zdaniem wielu już znacznie mniejsza twardość niż graniczne - tj. 500 mg CaCO3/l zdecydowanie źle oddziałuje na sprzęty AGD czy na elementy instalacji wodnej w domu. Mówimy tu o znaczeniu twardej wody bardziej gospodarczym, w kontekście wpływu na starzenie się sprzętów - gdyż w kontekście zdrowia twarda woda najprawdopodobniej nie jest szkodliwa, choć wywołuje u niektórych wrażliwych osób suchość skóry oraz włosów (generalnie choć uznaje się ją za nie najlepszą dla higieny, to jednak nie za szkodliwą).
☑️ W obrocie komercyjnym w Polsce da się kupić testery na twardość wody, są dość łatwo dostępne w internecie i niezbyt drogie. Droższą, ale wiarygodniejszą opcją jest test wody w specjalistycznym laboratorium.
Dostępne
Dostępne
Dostępne
W Polsce twarda woda właściwie występuje na większości obszaru kraju, jedynie 10% terytorium posiada zasoby wodne, które mieszczą się w normach toteż są klasyfikowane jako pozbawione problemy twardej wody. Są to jednak swoiste ,,wyspy'' i jeśli podsumować ogólny obraz to żadne z województw nie jest objęte w większości wodą miękką, a każde globalnie rzecz ujmując ma wodę albo twardą - albo bardzo twardą. Poniżej mapa twardości wody w Polsce według województw.
✅ Mapa twardości wody w Polsce:
Mapa twardej wody dla Polski jest bardzo niekorzystna, można odnieść wrażenie, że wybitnie niekorzystna. Nie jest to jednak do końca prawda - ponieważ w innych krajach Europy wygląda to podobnie, podobny problem z twardą wodą mają Niemcy czy Czesi.
Nasza analiza będzie subiektywna i skupi się na problemie instalacji CO lub CWU, jak również na jej wpływie na sprzęt AGD związany z wodą. Największym tu problemem jest wytrącanie się kamienia kotłowego. Jest to zjawisko znane wszystkim, nie tylko hydraulikom. Chemicznie rzecz biorąc jest to węglan wapnia i magnezu, które powodują wytrącanie się specyficznego osadu. Spotkaliśmy się z nim nie raz.
Wszyscy pamiętamy dawne reklamy proszków do prania, które miały chronić pralkę przed kamieniem, w których fachowiec pokazywał jak wyglądają elementy pralki z osadzonym na nich kamieniem, sugerując zakup Calgonu. Niestety reklama jest po części prawdziwa, gdyż kamień faktycznie jest w stanie osadzać się w wielkim stopniu na bębnie pralki i docelowo ją uszkodzić. Podobnie działa to z innymi urządzeniami.
✅ Podobnie twarda woda ma bardzo zły wpływ na żywotność zmywarki, żelazka, ekspresu do kawy czy każdego innego urządzenia mającego regularny czy stały kontakt z wodą. W szczególności często kamień znajdujemy na dnie czajnika elektrycznego.
Właściwie każdy element instalacji z czasem się starzeje i tempo osadzania się kamienia decyduje często o tempie w jakim starzeją się komponenty centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej.
✅ Najważniejszym urządzeniem, które powinno się chronić przed kamieniem kotłowym jest kocioł grzewczy. Osad potrafi osadzać się na jego ściankach z czego większość z nas nie zdaje sobie sprawy. Problem ujawnia się dopiero po jakimś czasie, jednak z reguły w momencie gdy dochodzi do awarii źródła ciepła. Pół biedy - jeśli dzieje się to latem, największy problem występuje wtedy gdy stanie się to w środku srogiej zimy. Właściwie zasadnym w naszym kraju (biorąc pod uwagę twardość wody) byłoby zalecenie, które i tak wielu producentów kotłów już przekazuje swoim klientom - aby dla zwiększenia żywotności kotła zmiękczyć wodę.
☑️ Warto dodać, że bardziej na osad kamienny narażone są instalacje, w których kotły pracują na wyższych temperaturach. Twarda woda ma tendencję do wytrącania więcej osadu, w momencie jej podgrzania. Przyjmuje się, że zjawisko zakamieniania się instalacji wzrasta znacząco, gdy woda w niej obecna osiąga temperaturę już 35 lub 40 stopni Celsjusza - co powoduje, że praktycznie każda instalacja grzewcza jest na to narażona (poza instalacjami ogrzewania podłogowego, pracującymi poniżej 30-35oC). Jednak im wyższa temperatura pracy źródła ciepła - tym szybciej problem postępuje.
✅ Problem twardej wody i kamienia może dotyczyć w taki sam sposób pomp ciepła. Są one jako urządzenia teoretycznie tak samo podatne na zakamienienie jak kotły, z tą różnicą, że często pracują z układami ogrzewania podłogowego i pracują na niższych temperaturach, co w kontekście tego, co napisaliśmy wyżej ma znaczenie.
Problemem jest również zakamienienie samej instalacji - tj. osadzanie się kamienia na rurkach przez co zmniejsza się ich przekrój i przepustowość. Takie zakamienione instalacje charakteryzują się większą konsumpcją energii cieplnej - co bezpośrednio przekłada się na koszty ogrzewania.
✅ Szacuje się, że koszta ogrzewania mogą być większe nawet o 30-40% w stosunku do w pełni zdrowej instalacji, choć tak naprawdę na taki efekt trzeba poczekać, nie stanie się to w 3-4 sezony.
✅ Szczególnie niebezpieczne jest zakamienianie się instalacji ogrzewania podłogowego. Z uwagi na to, że system ogrzewania podłogowego opiera się na rurkach PEX o wąskim przekroju - przy zakamienieniu traci ono znacząco swoją wydajność. Może dojść do tego, że części domu będą niedogrzane lub podłoga w niektórych miejscach nie będzie ciepła. Jest to jeszcze jeden powód, by podłogówkę projektować w sposób pozwalający na użytkowanie medium o temperaturze 28-35oC (zgodnej z powszechnie przyjętą szkołą) - gdyż to ogranicza powstawanie kamienia.
❌ Stosowanie na podłogówce temperatury 40-45oC jak niektórzy nadal preferują może być więc nie tylko nieodpowiednie dla zdrowia człowieka - ale i dla zdrowia samej instalacji.
☑️ Ogrzewanie podłogowe z uwagi na potrzebę jego zabezpieczenia przed osadami kamiennymi powinno być zawsze w obiegu tzw. zamkniętym, ciśnieniowym. Stanowczo nie powinno być w obiegu otwartym, gdzie woda narażona jest na utlenianie (i tworzenie osadów kamiennych).
✅ Kolejnym dość drogim urządzeniem, które zdecydowanie traci sporą część wydajności, a zapewne zależałoby nam na tym by było odwrotnie - jest coraz częściej pojawiający się w polskich domach - Sterylizator UV do dezynfekcji wody pitnej. Urządzenie bardzo często pojawiające się u osób korzystających z własnego ujęcia (gdzie dezynfekcja wody jest potrzebna ze względu na większe ryzyko wystąpienia skażenia E-Coli), ale również u osób korzystających z wodociągu. Kamień po latach jest w stanie nawet uszkodzić w skrajnych przypadkach stalową komorę reakcyjną sterylizatora (choć bądźmy szczerzy - mówimy raczej o miejscach newralgicznych typu spawy, wspawane wypustki, zawory lub o miejscach gdzie warstwa stali jest cieńsza). Tego typu problem może jednak objawić się dopiero po latach (chyba, że mówi o urządzeniu wykonanym ze słabej jakości stali) - bardziej należy mieć na uwadze, że osad osiada również na tubie kwarcowej, która bezpośrednio kryje w sobie żarnik UV-C emitujący promienie ultrafioletowe. W ten sposób nie możemy liczyć na 100-procentową wydajność urządzenia, a zainwestowaliśmy w nie nasze pieniądze z jakiegoś konkretnego powodu. Sprawdź lampy UV do sterylizacji dostępne w naszej ofercie.
Dostępne
Dostępne
Dostępne
✅ Wymienniki ciepła - zarówno bojlery, zasobniki jak i płytowe urządzenia to produkty jak najbardziej narażone. Jak najbardziej tyczy się to bojlerów i zasobników - ale w szczególności przepływowych wymienników ciepła płytowych (jeśli takie urządzenie występuje w danym układzie). Zbudowane są one z niezwykle cienkich płytek (nawet 0,25mm grubości), łatwo więc sobie wyobrazić, co może stać się z takim materiałem gdy zacznie go zżerać kamień. Skuteczność wymienników ciepła w transferze cieplnym polega na tym, że mają one określoną powierzchnię wymiany grzewczej wymiennika (tworzoną właśnie przez płyty). Od tego jak duża jest - zależy bezpośrednio wydajność urządzenia.
✅ Należy pamiętać, że nawet jeśli nie dojdzie do rozszczelnienia wymiennika - to ta część powierzchni płytek, która jest pokryta kamieniem - nie bierze udziału w przenoszeniu ciepła. To tak jakby powierzchnia wymiennika z czasem się zmniejszała, stąd przez zakamienienie jego wydajność spada. W końcowej fazie - może oczywiście dojść do rozszczelnienia w środku urządzenia lub od zewnętrznej części. Warto montować przez wymiennikiem filtry przeciw twardej wodzie - ale oczywiście nie ochroni to wymiennika w pełni - w szczególności jeśli żyjemy w regionie z twardą wodą. Zakamieniony wymiennik - często pracuje bardzo mało wydajnie, co może przełożyć się na niedogrzane mieszkanie lub/i zwiększenie kosztów ogrzewania w sezonie (bo źródło ciepła np. kocioł czy pompa ciepła musi pracować intensywniej). Producenci wymienników ciepła do kotłów gazowych natomiast w zasadzie zawsze spod gwarancji wyjmują uszkodzenia powstałe w wyniku zakamienienia uznając je za usterki eksploatacyjne niepodlegające reklamacji.
☑️ Aby przedłużyć żywotność wymiennika płytowego w instalacji centralnego ogrzewania stosuje się więc czasem czyszczenie wymiennika - czyli jego odkamienianie. Najczęściej za pomocą preparatów tzw. odkamieniaczy. Ich skuteczność nie zawsze jest zadowalająca - jeśli osad kamienia kotłowego jest już dość duży.
Dostępne
Dostępne
Dostępne
✅ Jeśli żyjesz w regionie z twardą wodą (zdecydowana większość naszego kraju znajduje się w strefach z twardą lub bardzo twardą wodą) to może Cię to dotyczyć. Jedynie mniej niż 10% naszego obszaru posiada wodę na tyle miękką, że nie ma to realnego wpływu na starzenie się naszej instalacji czy naszych sprzętów AGD korzystających z wody.
✅ Na przyłączu wody można zamontować urządzenie zwane zmiękczaczem wody. Pracuje ono na zasadzie złoża, które zastępuje jony wapnia i magnezu - wywołujące kamień. Są to urządzenia w zasadzie bezobsługowe. Montując je na wejściu do domu można uzdatnić wodę i zabezpieczyć całą instalację - ale są również wersje mniejsze, które mogą być przed konkretnym urządzeniem np. ekspresem do kawy.
✅Naturalnie kupno tradycyjnego zmiękczacza wody to koszt, dla wielu nadal spory wydatek - około 2500-4500 zł. Koszt przepływowego filtra przeciw twardej wodzie w technologii IPSE - to już koszt mniejszy - rzędu 600-700 zł przy świetnych wynikach w profilaktyce kamienia. Pytanie czy to się w takim razie opłaca skoro twarda woda nie jest bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia. Trudno jest o wiarygodne liczby.
Oczywiście nie da się określić jak szybko starzeją się nasze urządzenia w sposób naturalny i ile sezonów dłużej mogłyby funkcjonować gdybyśmy mieli miękką wodę. Wydaje się jednak racjonalnie, że na obszarach z wodą twardą i bardzo twardą jest to rozsądne. Na obszarach z wodą neutralną - zostawiamy pytanie otwarte, choć nie jest to wykluczone. Reasumując, co zyskujemy:
Jest to nasza subiektywna ocena. Opinię pozostawiamy Państwu.
Dostępne
Dostępne
Dostępne
_________
Aktualizacja: maj 2024
