✅ Jak działa promieniowanie UV na wodę, a ściślej na bakterie i skażenia biologiczne? Czy filtry UV do wody są skuteczne? Jak działają lampy UV do wody? Na ten i inne pytania znajdziesz odpowiedź w artykule.
Uzdatnianie wody lampami UV, czy dezynfekcja wody przy użyciu promieni UV opiera się na poddaniu jej działaniu elektormagnetycznych fal. Promienie UV mają działanie bakteriobójcze, dlatego ultrafiolet wykorzystujemy właśnie do uzdatniania wody, która może zawierać bakterie, glony czy grzyby. Dość często problem występuje w przypadku wody z własnej studni.
Światło UV, lub po prostu ultrafioletowe, ma specyficzne właściwości, o czym za chwilę. Do jego wytworzenia potrzeba wysoko wyspecjalizowanych technologicznie sterylizatorów UV do wody - z promiennikami zawierającymi pary rtęci. Dziś pojawiają się wprawdzie także lampy UV do wody oparte na technologii LED, bez rtęci - ale póki co ich możliwości są jeszcze ograniczone, przez co i zastosowanie nie jest szerokie.
Z uwagi na działanie promieni UV całość takiego sprzętu do uzdatniania wody - musi być szczelnie zamknięta w stalowej komorze reakcji, do której wprowadza się wodę, którą mamy poddać dezynfekcji.
Cały mechanizm dezynfekcji wody z pomocą UV opiera się na fakcie, iż promienie UV likwidują szczepy bakterii, a także wirusy, roztocza, grzyby, czyli pasożyty żyjące w wodzie. Jednak proces likwidacji bakterii odbywa się jedynie przy bezpośrednim poddaniu wody działaniu UV - tj. nie trwa dłużej niż trwa sama dezynfekcja wody (mamy na myśli ekspozycję wody na promienie UV emitowane przez lampy). To bardzo ważna informacja, która mówi nam ni mniej, nie więcej jak to, że pijąc wodę poddaną wcześniej uzdatnianiu mamy pewność, że proces działania promieni UV jest zakończony.
W przypadku sterylizatora UV do wody - proces ten odbywa się jedynie w tzw. komorze reakcji, czyli wewnątrz urządzenia. ✅ Woda nie może absorbować promieni UV i po wypłynięciu ze sterylizatora jest pozbawiona nie tylko bakterii, glonów, grzybów, wirusów - ale także nie zachowuje ona promieni UV, którym była wcześniej poddana. Dzięki temu można jej spokojnie używać bez obaw o bezpośredni wpływ promieni UV na zdrowie człowieka lub zwierząt.
Oczyszczanie wody promieniami ultrafioletowymi nie jest więc szkodliwa dla ludzi, pod warunkiem, że nie są poddani oni bezpośredniemu działaniu ultrafioletu (czyli konkretnie - naświetlaniu). Z tego tytułu - uruchamiać mechanizm lampy UV z podłączonym żarnikiem UV-C można jedynie, gdy znajduje się on w komorze reakcji, czyli wewnątrz sterylizatora. Filtracja wody z pomocą UV nie jest niebezpieczne - ale ekspozycja skóry i oczu na promienie UV już tak, a przynajmniej jest bardzo wysoce odradzane.
Promienie UV nie wpływają na charakterystykę fizykochemiczną filtrowanej wody, pH, skład. Jak każde światło mogą nieznacznie wpływają na temperaturę wody, ale tylko gdy poddamy ją długotrwałej filtracji (promienie UV nie są w stanie zagotować wody nawet gdyby proces naświetlania trwał bardzo długo).
✅ Jedyna zmiana polega na usunięciu niepożądanych mikroorganizmów z wody, w naszych warunkach najczęściej sprowadza się to do bakterii E-Coli czy kałowca. Uzdatnianie wody oznacza ich biologiczną likwidację, co często wpływa na zanikanie brzydkich zapachów czy koloru - jednak poza tym skład filtrowanej wody pozostaje niezmienny.
Należy pamiętać również o tym, że warunkiem skutecznej dezynfekcji wody jest dobranie odpowiedniej dawki promieni UV. Zbyt mała dawka wpłynie na poprawę jedynie częściowo. Na szczęście promieni UV, co udowodniono wielokrotnie - w przypadku dezynfekcji wody nie da się przedawkować, toteż dobór zbyt dużego sterylizatora UV - nie może spowodować dla nas szkód zdrowotnych.
Zdjęcie ukazuje widok bakterii E-Coli, czyli pałeczka okrężnicy - powszechny w Polsce problem, dotyczący głównie wody z tzw. własnego ujęcia, czyli własnej studni. Rzadziej pojawia się w sieciach wodociągowych, które posiadają pewny wymogi działań profilaktycznych. E-Coli to główna przyczyna uzdatniania wody notowana przez sprzedawców systemów UV.
Jeśli używa się ich do filtracji wody - nie mogą być szkodliwe. Należy unikać jednak wystawiania skóry i oczu na ich bezpośrednie działanie, do czego dojść może tylko w przypadku uruchomienia lampy, gdy znajduje się ona poza sterylizatorem (tzn. poza komorą reakcji). Bezpośrednie działanie UV likwiduje mikroorganizmy żywe i podobnie negatywnie wpływa na tkanki skórne. Długotrwałe działanie UV na skórę może być kancerogenne. W przypadku poddania oczu długotrwałemu działaniu UV - odnotowano większą częstotliwość występowania zaćmy.
Dlatego ważne jest aby sterylizatorów używać zgodnie z ich przeznaczeniem i zaleceniami producenta. Wówczas są one bezpieczne i wpływają na zdrowie jedynie pozytywnie. W żadnym wypadku urządzeń elektrycznych do uzdatniania wody nie powinny obsługiwać dzieci.
✅ Filtracja wody i dezynfekcja wody promieniami UV - czy to to samo?
Zanim przejdziemy do aspektu wad oczyszczania wody w domu - wyjaśnijmy kwestię nazewnictwa. Właściwie należy mówić o dezynfekcji wody promieniami UV lub UV-C. Nie jest to filtracja wody we właściwym słowa znaczeniu. Nie jest to filtr do uzdatniania wody, który chroni przed cząsteczkami mechanicznymi, a jedynie likwiduje to co najgroźniejsze, czyli mikroorganizmy. Z tego powodu zaleca się umieszczanie przed sterylizatorami filtrów cząsteczek stałych (co zresztą stosuje się przed większością urządzeń montowanych bezpośrednio w instalacji hydraulicznej). Dopiero wówczas możemy mówić o właściwie działającym systemie filtrującym.
✅ Czy używanie filtrów UV do wody może mieć swoje złe strony?
Właściwie oczyszczanie wody promieniami UV-C ma niewiele wad, jakkolwiek nie rozwiązuje wszystkich problemów i do pełnego uzdatnienia wody potrzebny jest jeszcze porządny filtr cząsteczek stałych. Lampy UV mają również swoje wymagania odnośnie wody, która przez nie ma przepływać - mianowicie nie lubią wody zażelazionej, tj. takiej, w której występuje wysoki poziom żelaza. Choć trudno uznać to za wadę systemów tworzonych do oczyszczania wody w domu - zbyt wysoka obecność żelaza w wodzie szkodzi każdemu urządzeniu czy systemowi hydraulicznego w ogóle.
Część osób z pewnością do wad urządzenia zaliczy również cenę - koszt porządnego stalowego sterylizatora, który byłby w stanie obsłużyć dom jednorodzinny zaczyna się od 700 do 1000 zł. Jest to jednak koszt jednorazowy, a dalszy koszt użytkowania takiej lampy to jedynie 30-50zł miesięcznie (koszt poboru energii elektrycznej) oraz koszt wymiany żarnika średnio raz do roku (w granicach 60-110 zł).
Jeśli chcesz zapoznać się z historią technologii dezynfekcji wody UV - zapraszamy do artykułu.
__________
Aktualizacja: kwiecień 2024
Zostaw komentarz