Zawór mieszający to element armatury, pozwalający na regulację centralnego ogrzewania poprzez mieszanie czynnika grzewczego (gorącej wody pobieranej z zasilania źródła ciepła, np. z kotła), oraz powrotu z instalacji grzewczej (tj. wychłodzonej już wody wracającej z instalacji, gdzie oddała ona swe ciepło na grzejnikach lub na podłogówce). Zawór mieszający daje więc możliwość regulacji temperatury medium grzewczego poprzez mieszanie wody.
Pozwala to na zmieszanie obu czynników i w ten sposób osiągnięcie najkorzystniejszej dla nas temperatury po obu stronach CO (tj. po stronie źródła ciepła - np. kotła grzewczego czy kominka i po stronie instalacji odbiorczej, czyli naszego centralnego ogrzewania).
✅ Zawory mieszające - mieszacze - występują zwykle w dwóch wariantach - zawory trójdrożne i zawory czterodrożne (czterodrogowe). Oczywiście zrzadka pojawiają się także zawory z większą ilością dróg.
Który mieszacz zastosować?
✅ To pytanie do projektantów CO, instalatorów czy po prostu znających daną instalację - ponieważ zależy to konkretnie od specyfiki danego budynku i pomysłu na ogrzewanie w danym obiekcie. Nie jest tak, że np. zawór trójdrożny ma przewagę nad zaworem czterodrożnym czy odwrotnie. Każdy z nich oferuje nieco inny układ i bez oględzin budynku lub przynajmniej znajomości podstawowych założeń danego C.O. - trudno dobrać odpowiedni mieszacz.
Wśród mieszaczy zdecydowanie najpopularniejszym jest zawór trójdrożny - na jego przykładzie najłatwiej zrozumieć zasadę działania. Schemat zaworu trójdrożnego - jego działania znajduje się poniżej:
Schemat ukazuje 3 pozycje - które posłużą nam do zrozumienia działania. Pierwsza z lewej to brak mieszania, zawór ustawiony jest na brak mieszania, droga dolna, która dopuszcza medium chłodne jest odcięta.
Drugi (środkowy) schemat otwarcia zaworu 3-drożnego to pozycja pośrednia, w której z drogi wychodzącej (umieszczonej na każdym ze schematów z prawej strony) - wychodzi medium zmieszane w stężeniu powiedzmy 50/50.
Ostatnia pozycja, trzecia - to stan, w którym odcięta jest droga zasilania ciepłego i przepuszczana jest jedynie woda zimna. Oczywiście jest to tylko rysunek poglądowy, istnieje dziesiątki czy setki pozycji pośrednich, jako, że wajchy zaworów działają w dowolnym kącie.
Zimny powrót jest bardzo szkodliwy, szczególnie dla nowoczesnych urządzeń grzewczych np. kotłów gazowych. Aby go ograniczyć - lub najlepiej w pełni wyeliminować można zastosować skrócenie obiegu poprzez montaż w odpowiednim miejscu sprzęgła CO - albo rozdzielenie układu na 2 za pomocą wymiennika płytowego.
✅ Jest jednak tańsza i prostsza metoda - można to zrobić poprzez zastosowanie mieszania - czyli montaż zaworu trójdrożnego albo czterodrożnego. Aby unikać korozji kotła należy ustawić zawór tak by woda wracająca do kotła CO była nie niższa niż 50-55°C (można spotkać różne dane oscylujące wokół tej granicy).
Oczywiście jeśli mowa jest o układach niskotemperaturowych, w których urządzenie pracuje np. na 45 °C - np. przy kotłach kondensacyjnych lub pompach ciepła - temperatura powrotu powinna być odpowiedni niższa. Chodzi o to aby różnica temperatur nie była wyższa niż 10 a najlepiej 5°C dla wrażliwszych urządzeń.
Dotyczy to oczywiście głównie kotłów stalowych, stare żeliwne kotły nie wymagają mieszania, choć może je stosować i z innych względów, np. celem zyskania możliwości regulacji temperatur. Żeliwne kotły CO to jednak coraz rzadziej spotykane urządzenie.
Zawór trójdrożny termostatyczny mieszający 1/2" 25-55°C
Zawór trójdrożny z siłownikiem 1" DN25 Nordic Tec + Elodrive
Dostępne
Zawory trójdrożne, czterodrożne, termostatyczne
Dostępne
Dostępne
Zawory trójdrożne, czterodrożne, termostatyczne
Zawór trójdrożny z siłownikiem to już bardziej rozbudowana wersja mieszacza - oczywiście może chodzić również o zawór czterodrożny z siłownikiem. Zawory mieszające w wersji podstawowej zwykle posiadają rączkę do sterowania ręcznego, ale jak wiemy w nowoczesnym systemach centralnego ogrzewania najbardziej podoba nam się bezobsługowość. Toteż zawór trójdrożny wzbogacony o siłownik - sam otworzy się i zamknie gdy będzie taka potrzeba, a my zyskujemy sterowanie nim z poziomu sterownika w pokoju na ścianie - czy nawet z poziomu smartfona.
Zawór trójdrożny z siłownikiem to często kluczowy element w nowych systemach HVAC (Ogrzewanie, Wentylacja i Klimatyzacja) czy też w innych systemach przemysłowych, także chłodniczych. Główną funkcją takiego zautomatyzowanego zaworu mieszającego - jest kontrola przepływu wody - ale w sposób umożliwiający zmianę kierunku przepływu lub jego blokadę w sposób niezależny od ręcznego sterowania
Zawór trójdrożny jest wyposażony w trzy wyjścia, które mogą być używane do prowadzenia, mieszania lub rozdzielania przepływu medium - to wiemy. ✅ Siłownik - zamontowany na tym mieszaczu - jest odpowiedzialny za sterowanie ruchem zaworu (zamykanie/otwieranie przepływu) -> co umożliwia jego automatyczną lub zdalną kontrolę. Dzięki temu zawór trójdrożny z siłownikiem jest niezwykle przydatny w regulacji temperatury, przepływu cieczy lub gazów oraz w utrzymaniu optymalnych warunków w różnych procesach przemysłowych i instalacjach HVAC.
Zawór trójdrożny termostatyczny mieszający 3/4" 38-60°C
Dostępne
Dostępne
Zawory trójdrożne, czterodrożne, termostatyczne
Dostępne
Aktualizacja: kwiecień 2024
