Wiele osób z branży uważa, że pompy ciepła w zasadzie zostały stworzone do nowego budownictwa, z niskimi stratami ciepła, najlepiej z podłogówką. Jest w tym doza prawdy - w takim budynkach pompy ciepła są w swojej pracy bardzo ekonomiczne. Czasem można montować także pompy ciepła w starym budownictwie - ale to wymaga doprowadzenia budynku i instalacji do odpowiedniego stanu - no i oczywiście odpowiedniego doboru samej pompy ciepła, inaczej nie będzie to źródło ciepła tanie w użytkowaniu, a wręcz przeciwnie.
Na rynku jednak roi się od handlowców, których celem jest sprzedaż pompy ciepła - nie zawsze dowiesz się od nich wszystkiego, ponieważ pełna informacja, zwłaszcza ta jaka dotyczy kosztów dostosowania starego budynku - mogłaby zniechęcić Cię do zakupu. Bądźmy szczerzy - w niektórych budynkach pompa ciepła nie powinna być nigdy zainstalowana, a na pewno nie w stanie w jakim budynki znajdowały się w momencie jej montażu. Jest to patologia rynku pomp ciepła, potem przybywa ludzi zdziwionych ogromnymi rachunkami (dosłownie mogą zwalać z nóg). Zapraszamy do czytania, poznasz najczęstsze powody, dla których pompa ciepła zużywa więcej prądu niż oczekiwano - i co ewentualnie można z tym zrobić.
✅ Izolacja termiczna, czyli ocieplenie budynku to podstawa - przy czym izolacja elewacji to jedno, a w szerszym kontekście także ogólne zabezpieczenie budynku przed stratami ciepła.
Część osób zwłaszcza na obszarach wiejskich, która do tej pory ogrzewała dom tradycyjnym kotłem na paliwo stałe, peletem, ekogroszkiem, drewnem lub węglem - zmieniając ogrzewanie na pompę ciepła jest przekonana, że to źródło ciepła w zasadzie jak każde inne. Tzw. jeśli kocioł wystarczał - to i pompa ciepła, odpowiedniej wielkości ma ogrzać dom. W tradycyjnych źródłach ciepła, wysokotemperaturowych kotłach faktycznie dom ogrzewa się bardzo łatwo i często bagatelizuje się rolę izolacji budynku. Faktycznie nad ranem odczuwa się wyziębienie budynku, ale po włączeniu kotła - ciepło pojawia się niemal natychmiastowo.
Definitywnie odradzamy montaż pompy ciepła w budynku o słabej izolacji termicznej. Jeśli handlowej oferuje Ci montaż pompy ciepła widząc, że budynek nie posiada podstawowej izolacji - pod znakiem zapytania stoją albo jego kompetencje albo uczciwość. Definitywnie to nie będzie się sprawdzać, a pompa ciepła będzie musiała nadrobić dużym poborem prądu.
Należy jednak pamiętać, że nie chodzi tu tylko o warstwę styropianu, która została położona na ściany budynku - ale także o inne aspekty.
Okna to jedne z głównych punktów utraty ciepła przez budynki. Wie o tym każdy kto posiada w domu jakieś pomieszczenie z dużymi oknami. Nowoczesne okna są szczelne i ta utrata ciepła w zasadzie jest ograniczona do minimum, przez co ciepło utrzymuje się w budynku, co z kolei powoduje, że pompa ciepła może pracować mniej i konsumować mniej elektryczności. Jeśli posiadasz stare okna, które mają pewne nieszczelności - na pewno po ich wymianie na nowe zauważysz różnicę w poborze prądu przez pompę ciepła, choć oczywiście wymiana okien to z reguły jednak spory wydatek. Mimo to - dobra inwestycja.
Oczywiście stare, nieszczelna okna - miały pewne plusy jak się okazuje. Pomieszczenia takie są po prostu lepiej wentylowane, a wymiana powietrza zasadniczo jest zdrowa. Lepiej jednak w sposób kontrolowany przewietrzyć pomieszczenie przed snem niż cały sezon grzewczy dokładać do ogrzewania.
Dach, a konkretnie jego izolacja to bardzo ważny punkt strat ciepła. Niestety wymiana dachu z reguły jest bardzo kosztowna, natomiast jeśli planujemy to zrobić to nie warto tego odkładać. Z pewnością nieszczelności lub słaba izolacja dachu powoduje większy pobór prądu przez pompę ciepła, ale tak naprawdę powoduje większe rachunki za ogrzewanie niezależnie od rodzaju ogrzewania.
✅ Czy stara instalacja grzewcza w ogóle nadaje się do pracy z pompą ciepła?
Zależy co mamy na myśli mówiąc stara instalacja grzewcza. Jeśli jest to wiekowa instalacja pracująca w układzie otwartym - to naszym zdaniem (i tu nie jesteśmy odosobnieni) - w takim budynku pompa ciepła nigdy nie powinna być zamontowana i zawsze skończy się to dużym zużyciem elektryczności przez pompę ciepła. Zwrot z inwestycji będzie tu bardzo utrudniony. Oczywiście istnieją jakieś wyjątkowe sytuacje, takie gdy remont gruntowny całej instalacji, z jej wymianą na układ zamknięty planujemy w niedługim czasie po montażu pompy, np. w przyszłym roku - ale to chyba jedyne uzasadnione odstępstwa.
Natomiast w nieco wysłużonych instalacjach pracujących w układzie zamkniętym prawdopodobnie nie ma dużych przeciwwskazań do pracy z pompą ciepła. Są metody podstawowe oczyszczenia układu poprzez podstawowe jego odkamienienie itp. Jeśli mamy w domu podłogówkę to sprawa jest jasna - taka instalacja jest w zasadzie predestynowana do prac z pompą ciepła i nie musimy się obawiać większych problemów, jeśli idzie o zużycie prądu przez pompę. Natomiast jeśli instalacja pracowała na grzejnikach - wówczas warto się im przyjrzeć o czym poniżej.
Dostępne
Obecnie brak na stanie
Jeśli byłyby to stare żeliwne grzejniki, o dużej pojemności wody jakie spotyka się w starych układach otwartych to na pewno instalacja jest to przeróbki.
Jeśli układ jest zamknięty (czyli wg wielu fachowców - jedyny gwarantujący ekonomiczną pracę pomp ciepła) - to wówczas można ewentualnie zastanowić się nad wymianą grzejników na niskotemperaturowe. Są one bardziej ekonomiczne w pracy, pracują zadowalająco już przy zasilaniu niższymi temperaturami - a praca pompy na niższej temperaturze zawsze będzie oznaczać oszczędności prądu. Stąd zresztą tyle osób do pomp ciepła poleca właśnie ogrzewanie podłogowe, w którym wystarczy czynnik zasilający w granicach 35oC, gdy grzejniki z reguły potrzebują większych temperatur aby skutecznie ogrzać budynek.
To już szerszy temat i jeśli mamy tego typu podejrzenia - to należy wezwać niezależną ekipę do przeprowadzenia czegoś w rodzaju audytu. Sytuacje mogą być różne, od wspomnianego źle dobranego wymiennika ciepła po za mały zład wody w obiegu pompy ciepła. Mogą być to również problemy bardziej po stronie samej instalacji w domu, np. zbyt rozległy układ, który wymaga zastosowania dodatkowych rozdzielaczy CO, sprzęgieł hydraulicznych albo zaworów mieszających celem zbalansowania układu i eliminacji tzw. zimnych powrotów.
Obecnie brak na stanie
Obecnie brak na stanie
Zasadniczo po latach pracy pewne komponenty pompy ciepła mogą się starzeć i zużywać. Jednym z takich komponentów może być wymiennik gaz-woda, który pracuje w charakterze skraplacza. Może być to wymiennik płytowy. Jeśli pracuje on wiele lat można go przeczyścić - aby usunąć z niego zbędne osady, co powinno poprawić efektywność pracy pompy ciepła.
Niektóre układy pomp ciepła są także dodatkowo oddzielone od instalacji CO za pomocą dodatkowego niezależnego wymiennika płytowego do pomp ciepła. Są to zazwyczaj pompy ciepła monoblok, zalane glikolem - wówczas wymiennik użyty jest celem oddzielenia glikolu od instalacji grzewczej, gdyż jak pewnie wiemy zalanie całej instalacji glikolem raczej jest niewskazane. Jeśli taki wymiennik pracuje lata i nie był czyszczony - jego wydajność będzie spadać, co oznacza, że przekaz ciepła będzie ograniczony. Wyczyszczenie wymiennika ciepła powinno tu pomóc.
Dla pełnej informacji warto odnotować, że oddzielenie pompy ciepła od układu CO za pomocą wymiennika płytowego odbywa się nie tylko gdy chodzi o pompy ciepła monoblok. Zdarza się także, że oddzielamy pompę typu split - celem jej ochrony przed wpływem starej instalacji, gdy podłączamy pompę ciepła do starego niezmodernizowanego układu. Niezależnie od tego czy montaż pompy ciepła do takiej instalacji jest odradzany - takie sytuacje się dzieją i wówczas oddzielenie pompy ciepła wymiennikiem płytowym jest uzasadnione.
✅ Niezależnie od konfiguracji - zakamienienie lub zabrudzenie wymiennika ciepła zawsze może powodować nieoptymalną pracę pompy ciepła i nadmierne zużycie prądu.
Problem z wymiennikiem ciepła może pojawić się także gdy wymiennik nie jest zakamieniony, ale względnie nowy - jeśli wymiennik został dobrany za mały względem naszej pompy ciepła. Wówczas nie ma wystarczającego odbioru ciepła z obiegu pompy - czujniki pompy ciepłą szybko osiągają więc zadaną temperaturę i wyłączają urządzenie. Pompa ciepła włącza się ponownie - gdy temperatura w obiegu spadnie. Takie włączanie i wyłączanie pompy ciepła powoduje brak możliwości wejścia w optymalny tryb pracy - czyli pozbawia pompę możliwości pracy najefektywniejszej i najbardziej ekonomicznej.
Za mały wymiennik ciepła w przypadku pompy ciepła powoduje większe zużycie prądu oraz - niedogrzany dom. To i tak jednak dobrze, ponieważ jeśli dobieramy zbyt mały wymiennik ciepła do jakiegoś bardziej bezwładnego źródła ciepła np. starego kotła na węgiel lub kominka - które nie posiada czujników i nie wyłączy ogrzewania gdy nie będzie odbioru ciepła - sytuacja może być dużo gorsza. Wzrost temperatury i ciśnienia w systemie może doprowadzić nawet do wrzenia wody, co w zasadzie niesie ryzyko uszkodzenia instalacji. Na szczęście pompa ciepła ma odpowiedni czujniki i powinna się zawczasu wyłączyć.
Wymienniki do pomp ciepła bardzo często są dobierane zbyt małe - także przez fachowców. Dobór wymiennika do PC nie należy do czynności oczywistych, a instalatorzy często dobierają wymienniki do nich tak jak do kotłów grzewczych, co jest oczywistym błędem. Pompa ciepła ekonomicznie ma pracować na niskich różnicach temperatur, co powoduje, że matematycznie przeniesienie odpowiedniej mocy w kW jest trudniejsze. Toteż wymienniki do pomp ciepła wymagają po prostu znaczenie większych powierzchni niż analogiczne urządzenia grzewcze typu bardziej tradycyjnego. Pompa ciepła to jest kocioł grzewczy i specyfika pracy jest nieco inna.
Wiele osób nie eksperymentuje z temperaturą pracy pompy ciepła w swoim domu, można zaryzykować tezę, że nie zna możliwości swojego systemu grzewczego. Często zmniejszenie temperatury pracy pompy ciepła - mogłoby oznaczać równie skuteczne ogrzewanie domu, co nie przełożyłoby się w żaden sposób na mniejszy komfort cieplny domowników. Wiele osób ma ustawioną na pompie ciepła taką samą temperaturę przez cały rok, zarówno gdy na dworze mamy silne mrozy - jak i jesienią gdy na dworze mamy +10 oC. To nonsens, czasem warto zainteresować się tym - pompa powinna pracować na możliwie najniższej temperaturze, która daje nam komfort cieplny. Gdy go tracimy zawsze możemy podkręcić temperaturę na pompie.
Prawidłowe ustawienie pompy ciepła nie jest trudne, wymaga jedynie nieco chęci do poeksperymentowania.
Z tym też związane jest częste kojarzenie pomp ciepła z ogrzewaniem podłogowym. Podłogówka to ogrzewanie niskotemperaturowe. Za optymalne zasilanie podłogówki uznaje się temperatury między 28-35oC. Zasilanie taką temperaturą grzejników - w zasadzie nie wchodzi w grę. Stąd bierze się przewaga podłogówki nad grzejnikami w ekonomii użytkowania (niekoniecznie w porównaniu kosztów montażu). Zdecydowanie warto jest postawić na podłogówkę jeśli dopiero budujemy dom i planujemy pompę ciepła. W perspektywie lat zwróci się to z całą pewnością.
BLOG:
Ciekłe czynniki cieplne - czyli woda czy glikol? A może coś innego? Czym zalać instalację?
Jaki wymiennik płytowy do pompy ciepła?
Zamarzanie pompy ciepła - przyczyny, skutki
Jak działa pompa ciepła powietrze?
Wymiennik freonowy - charakterystyka, zasady działania, budowa
Wymiennik płytowy do klimatyzacji - co warto wiedzieć?
Zostaw komentarz