✅ Zakaz ogrzewania gazem w Polsce i w EU - sensacyjne doniesienia ... ale czy to prawda? Czy to koniec ogrzewania gazowego?
Niedawno pojawiła się informacja, jakoby Unia Europejska chciała zakazać ogrzewania gazem w Polsce i w innych krajach Europy, należących do UE. Jak możliwy jest zakaz ogrzewania gazem skoro kilka lat temu jeszcze promowano gaz jako czystszą alternatywę dla tradycyjnych kotłów, a największy gracz w Unii Europejskiej, czyli Niemcy - zainwestował ogromne środki w infrastrukturę przesyłową i wykonał światowej skali inwestycję w Nord Stream 2?
Jak to możliwe, że wprowadzono by całkowity zakaz ogrzewania gazem, skoro wiele osób nie tak dawno jeszcze stawiało na gaz i wykonało duże inwestycje, a państwo wciąż inwestuje w nowe nitki gazowe podłączając do sieci przesyłowej kolejne ulice czy nawet wsie.
✅ Sprawdźmy co faktycznie mówi dyrektywa Komisji Europejskiej ws. zakazu montowania pieców gazowych, zakazu ogrzewania gazem - oraz czy faktycznie jest to tak jak to się przedstawia. Czy opłaca się jeszcze inwestować w piec gazowy? Tego dowiesz się z poniższego artykułu.
Dyrektywa budynkowa UE - czyli dyrektywa EPBD to feralny dokument, który wprowadza nerwowość wśród użytkowników kotłów gazowych. Nakłada na państwa UE obowiązek przygotowania ustawodawstwa zmierzającego do uzyskania tzw. celów klimatycznych, kierując system energetyczny danego kraju w stronę tzw. neutralności klimatycznej, którą mamy osiągnąć (wg dokumentu najpóźniej w 2050 roku).
Dyrektywa EPBD to ta sama dyrektywa, która ma wymusić na gospodarstwach domowych zwiększenie efektywności energetycznej budynków - tak by stały się zeroemisyjne, lub niskoemisyjne. Co jednak dyrektywa EPBD mówi na temat samego zakazu ogrzewania gazem w Polsce? Czy jest to ujęte wprost i jasno powiedziane? Przyjrzyjmy się temu z bliska.
✅ Jak dyrektywa EPBD odnosi się do montażu kotłów gazowych i ich potencjalnego zakazu?
Zakaz ogrzewania gazem nie wynika bezpośrednio z treści dyrektywy EPBD. Ogólnie mówiąc będzie jednak trudniej, szczególnie jeśli chodzi o montaż ogrzewania gazowego w nowo budowanych domach. Dyrektywa wyznacza kilka cezur czasowych:
2025 w harmonogramie dyrektywy EPBD oznacz, że pństwa UE otrzymają zakaz prowadzenia programów dofinansowań na piece gazowe. Jeśli miałeś nadzieję na dotację na kocioł gazowy - to w roku 2025 skończy się taka możliwość, ponieważ UE nagle uznała, że gaz nie jest ekologicznym paliwem - choć przez lata uważała, że jest i nawet sowicie je dotowała. Zmiana zdania nastąpiła jak mniema wielu dokładnie w momencie gdy najsilniejszemu graczowi w UE - czyli Niemcom nie powiódł się wielki projekt organizowania pośrednictwa i sprzedaży gazu słabszym partnerom wewnątrz EU, co ma związek z wojną na Ukrainie i porażką Nord Stream 2.
Nie oznacza to jednak jeszcze absolutnie zakazu montażu kotłów gazowych, po prostu nie będzie na nie dotacji. Dodatkowo od zasady zakazu dotacji tekst dyrektywy EPBD przewiduje szereg wyjątków, dla budynków, w których nie da się zamontować alternatywnych źródeł ciepła związanych z OZE (odnawialne źródła energii). Oczywiście każdy taki przypadek będzie trzeba rozpatrzeć. Spodziewany skutek? Na pewno rozrost biurokracji.
W roku 2028 wchodzi w życie zapis dyrektywy budynkowej dotyczący zakazu montowania nowych kotłów gazowych w budynkach użyteczności publicznej. Chodzi tutaj oczywiście o budynki państwowe i samorządowe - oznacza to, że nowych kotłów gazowych nie zamontuje się już w urzędach, pocztach, szkołach, pływalniach itp. Nadal jednak będzie można montować je w domach.
W roku 2030 wszedłby w życie zapis z dyrektywy EPBD odnoszący się do budynków prywatnych, co oznaczałoby zakaz montowania pieców gazowych w domach.
✅ Tu dementujemy - w 2030 nie będzie zakazu ogrzewania gazem w Polsce, ani w innych krajach EU. W 2030 roku wg dyrektywy EPBD kraje członkowskie UE powinny wprowadzić prawo zakazujące montażu nowych kotłów gazowych w budynkach prywatnych, tak jak 2 lata wcześniej miałby wejść w życie zakaz montażu pieców gazowych w obiektach państwowych. Kto zamontował kocioł gazowy wcześniej - będzie z niego korzystał dalej.
✅ Zakaz montowania nie oznacza konieczności demontażu wcześniej zamontowanych kotłów.
✅ Prawdopodobnie piece gazowe będą mogły jednak być montowane jako dodatek do pomp ciepła lub pieców elektrycznych (tj. do źródeł czerpiących z OZE). Pojawiają się spore nieścisłości w tekście dyrektywy EPBD, wielu prawników wskazuje na możlwość interpretacji tego w ten właśnie sposób. Otwarcie dyrektywa nakłada obowiązek montowania w nowych domach przynajmniej jednego źródła ciepła opartego na OZE. Systemy hybrydowe łączące ogrzewanie gazowe z np. pompą ciepła - może okazać się, że będą nadal możliwe.
Dlaczego mówimy o tym nadal w sposób mętny i niejasny? Ponieważ dyrektywa EPBD nie stanowi prawa sama w sobie. Dyrektywa wyznacza kierunek dla władz ustawodawczych w Polsce, ale to Sejm przyjmie ostateczne brzmienie ustawy, jaka tą dyrektywę zaimplementuje. Zgodnie z praktyką polityczną, poszczególne kraje podejmą negocjacje z Komisją Europejską celem wytargowania tzw. okresów przejściowych i zwolnień z niektórych zapisów.
✅ To, że zakaz montowania pieców gazowych w domach prywatnych wejdzie w życie w 2030 nie jest pewne, zwłaszcza, że Zielony Ład zdołał zgromadzić rzeszę oponentów w wielu krajach UE.
W 2040 ma się zakończyć wycofywanie z domów kotłów CO na paliwa kopalne w społeczeństwach UE. Zaczyna się robić więc niebezpiecznie. Do kotłów CO na paliwa kopalne zalicza się także piece gazowe - ale pod warunkiem korzystania z gazu ziemnego. To bardzo ważne ponieważ jeśli nasz kocioł będzie korzystał z mieszanki gazu ziemnego i biokomponentów - najprawdopodobniej uda się to obejść.
✅ Są analizy prawne, które mówią, że tylko budynki poddane termomodernizacji i to gruntownej - takiej, która zagwarantuje zeroemisyjność - będą musiały być poddane liwidacji pieców gazowych.
✅ Istnieje duża szansa, że nawet po 2040 roku nakaz demontażu kotłów gazowych faktycznie nie zaistnieje.
Tak mówi tekst dyrektywy, co oznacza, że wszystkie budynki do tej pory powinny stać się zeroemosyjne, czyli powinny być poddane gruntownej termomodernizacji. Ta zeroemisyjność, jako hasło brzmi całkiem nieźle, nikt nie obliczył jednak ile będzie kosztować zwykłego obywatela. Bez wątpienia jest uchwalona na wesoło przez osoby nie mające kontaktu z normalnym życiem. Dla wielu osób koszt gruntownej termomodernizacji domu, w którym żyje, tak by zbliżyć go do zeroemisyjności wyniósł by nawet do 200-300 tys. zł - do tego należy doliczyć zwiększenie obciążeń podatkowych, bo przecież za coś trzeba termomodernizować także budynki publiczne. No, chyba, że wrócimy do idei pracy w czynie społecznym.
Mała - może niepotrzebna - dygresja. Ustalanie sobie mitycznych (to znaczy: niewykonalnych) celów i zapisywanie ich w ustawie jest chyba charakterystyczne dla systemów politycznych, w których władzę przez wiele sprawują osoby oderwane od normalnego życia i odklejone od realiów klasy czy to średniej czy to biednej. Uchwalenie, że Unia Europejska w 2050 będzie zeroemisyjna (co wielu naukowców uważa za nieosiągalne) przypomina jak jeden ze zjazdów Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego w latach 60-tych uchwalił, że w 1970 w tym kraju produkcja zboża przegoni USA. W 1970 przepaść między wydajnością rolnictwa w Ameryce i w ZSRR - niestety tylko zwiększyła się. Podobnie Zjazd KPZR w 1982 uchwalił, że do 2000 roku ZSRR osiągnie ... komunizm, taki stan, w którym wszyscy będą szczęśliwi, bogaci i nie będzie potrzebna własność prywatna (tak, uważali, że dotąd komunizmu jeszcze nie osiągnęli). Jak to się skończyło i Związek Radziecki zdołał osiągnąć komunizm do 2000 roku - wiemy. Rozpadł się w 1991, jako skansen gospodarczy, kompletnie niewydolny. Miejmy nadzieję, że UE decydując się na wymuszenie inwestowania tak ogromnych funduszy - skończy jednak inaczej. Pogoń za zeroemisyjnością zużyje ogromną ilość naszych zasobów, które mogłyby być przeznaczone także na inne projekty infrastrukturalne.
Jest bardzo prawdopodobne, że zakaz kotłów gazowych będzie dotyczył tylko piecy zasilanych w pełni gazem ziemnym, uznanym po prostu - nie bez racji - za paliwo kopalne. Istnieje jednak prawdopodobnieństwo, że dostawcy znajdą na to sposób, ponieważ mieszanki gazu ziemnego oraz biokomponentów - nie będą uznawana za paliwo kopalne.
Co to oznacza w praktyce? O ile UE nie utwardzi swojego stanowiska w tej sprawie - prawdopodobnie niewielka domieszka biokomponentów (np. 5-10%) już spowoduje, że takie ogrzewanie gazowe będzie uznawane za ekologiczne. Absurd? Jak najbardziej - oznacza to, że prawdopodobnie pełny zakaz kotłów gazowych nie będzie obowiązywał.
Wydaje się, że tak. Dyrektywa budynkowa ma w sobie typowe cechy dokumentu nierealnego, który wzbudził wiele negatywnych emocji. Jak widzimy jego założenia nie są tak sztywne jak to jest przedstawiane, KE zostawiła wiele furtek obejścia tych przepisów. Będą one łagodzone zarówno w Brukseli, jak też w parlamentach krajowych, które będą szukać drogi wprowadzenia dyrektywy w życie, ale tak by możliwie mało zaszkodzić swoim wyborcom.
Zdecydowanie obawa o konieczność likwidacji czy demontażu kotła gazowego jest przedwczesna. Należy obserwować sytuację i zastanawiać się nad tym zdecydowanie później - gdy będziemy wiedzieć, w którą stronę faktycznie zmierza UE i proces wdrażania tej dyrektywy w poszczególnych krajach EU.
Wg naszej oceny jeszcze nie ma obaw, a z ogrzewania gazowego będziemy mogli korzystać jeszcze długie lata, na tyle długie by wypełnić żywotność kotła gazowego.
Jak dobrać wymiennik ciepła do kotła gazowego?
Jak dobrać kocioł na pellet do domu? Czym się kierować?
Kocioł elektryczny w instalacji CO - jako główne lub dodatkowe źródło ciepła. Czy to dobre rozwiązanie?
Kocioł gazowy kondensacyjny - jak działa? Co to znaczy, że kocioł jest kondensacyjny? Czym się różni od kotłów gazowych niekondensacyjnych?
Jaki wymiennik ciepła dla pieca 20 kW?
