W dobie fotowoltaiki kolektory słoneczne wydawać by się mogło stały się nieco mniej popularne - jednak jest to wrażenie mylne. Wobec zmieniającej się polityki państwa w zakresie systemu rozliczeń PV na mniej korzystne, a także wobec pojawiających się wiadomości o możliwych problemach z utylizacją paneli PV po zakończeniu ich okresu żywotności (przewidzianego zwykle na 25-30 lat) - kolektory słoneczne znów stają się bardzo popularne.
Wykorzystanie darmowej i ekologicznej energii słonecznej to świetny argument za wyborem oszczędnego i przyjaznego dla środowiska sposobu ogrzewania wody. Kiedy instalacja solarna jest opłacalnym rozwiązaniem i jakie aspekty warto uwzględnić przy jej planowaniu? Zapraszamy do czytania.
✅ Czy solary działają tylko gdy jest słońce? A co w pochmurne dni?
Kolektor słoneczny oczywiście najefektywniej pracuje w ciepłe i słoneczne dni, ale działa także w dni pochmurne. Co więcej działa dość skutecznie, na tyle skutecznie by przy odpowiednim doborze systemu solarnego (odpowiedniej wielkości) z łatwością zaspokoić potrzeby domu jeśli chodzi o podgrzanie zasobnika ciepłej wody. Dzieje się tak ponieważ absorbery kolektorów solarnych pobierają energię nie tylko bezpośrednio z promieni słonecznych, ale także ze światła rozproszonego. Także w złą pogodę są w stanie zapewnić skuteczne działanie i w zasadzie gwarantują brak konieczności podgrzewania wody w inny sposób (czyli brak konieczności używania innych źródeł ciepła - jak kotła grzewczego czy pompy ciepła).
✅ Efektywność działania solarów zimą - czy to w ogóle coś daje w sezonie jesienno-zimowym?
Kolektory słoneczne działają również zimą - ale ich skuteczność jest mniejsza. Mimo, że czerpią skutecznie energię także ze światła rozproszonego, w krótsze dni oraz w niskich temperaturach zwykle pełnią rolę jedynie wspomagającą - co jednak może znacznie odciążyć nasz system ogrzewania, szczególnie w dni słoneczne. Do działania solarów wystarcza bowiem światło słoneczne, także jeśli sama temperatura na zewnątrz nie jest wysoka. Dzieje się tak dzięki odpowiednio zastosowanym komponentom - tj. absorberom, czyli elementom odpowiedzialnym za przyswajanie energii cieplnej.
✅ Czy solary mogą zamarznąć? Czy trzeba na zimę spuszczać z nich płyn?
Dodatkowo - w przypadku instalacji wykorzystujących glikol (płyn niezamarzający), nasz system solarny jest zabezpieczony przed zamarzaniem, co pozwala na ich bezpieczne użytkowanie nawet przy niskich temperaturach. Warto jednak pamiętać, że w zimie kolektory słoneczne mogą wymagać regularnego usuwania śniegu, aby nie blokował on dostępu światła do paneli - ale to dzieje się rzadko, standardowe ułożenie solarów powoduje bowiem, że śnieg nie osadza się na nich na długo. Warto dodać, że solary z glikolem, a nie z wodą - w naszym klimacie są normą. Toteż ryzyko zamarznięcia w zasadzie nie występuje.
Zimą systemy solarne są bezpieczne oraz nadal oferują pewne uzyski ciepła, oczywiście mniejsze niż latem.
Ile czasu będą służyć solary do ogrzewania wody? Po jakim czasie będzie trzeba je wymienić?
System solarny oparty na kolektorach słonecznych jest raczej długowieczny, w zależności od producenta powinien popracować nawet powyżej 20-25 lat. Po tym czasie możliwe, że wydajność kolektorów będzie już niższa i że uzyski ciepła w ogrzewaniu wody nie będą satysfakcjonujące. Możliwa będzie jednak wymiana samych kolektorów, gdyż inne elementy systemu będą już zainstalowane.
W ustaleniu potencjalnej żywotności kolektora słonecznego należy kierować się oczywiście informacjami podawanymi przez producenta lub dystrybutora produktu, ale należy również pamiętać, aby choć raz na jakiś czas rozważyć przegląd i dokonać ewentualnej konserwacji systemu solarnego.
✅ Czy podłączenie kolektora słonecznego do ciepłej wody wymaga bojlera z dodatkową wężownicą czy da się dopiąć do już istniejącej wężownicy?
Nie, nie trzeba wymieniać bojlera także jeśli nie ma wolnej wężownicy. Jeśli nie chcemy wymieniać zasobnika CWU - a nie mamy wolnej wężownicy - są sposoby na dopięcie systemu solarnego. Używa się do tego wymienników ciepła do kolektorów słonecznych. Jest to małe urządzenie, które pozwala na wpięcie się w system ciepłej wody - które przekaże ciepło z gorącego glikolu z wewnątrz solarów do obiegu wężownicy, czyli do obiegu zapewniającego ogrzewanie naszemu CWU. Wymienniki ciepła do solarów nie są to urządzenia skomplikowane, toteż nie są drogie - kosztują do kilkuset złotych. Na szczęście dobór urządzenia do kolektora słonecznego nie wymaga wielkich rozmiarów wymiennika (jak np. w przypadku wymienników do pomp ciepła) - przez co jest to rozwiązanie w zasadzie nadal relatywnie tanie.
Zdecydowanie zastosowanie wymiennika ciepła jest tańsze i mniej inwazyjne niż wymiana zasobnika CWU, a sam wymiennik ciepła, podobnie jak system solarny - jest w zasadzie bezobsługowy.
✅ Czy na każdym dachu można zamontować kolektor słoneczny?
Prawie każdy dach nadaje się do montażu kolektorów słonecznych - jednakże wyłączyć należy stare dachy, które mogą nie posiadać odpowiedniej nośności, których struktura może być już niewystarczająco wytrzymała itp. Kolektor waży z reguły około 40-50 kg, toteż trzeba wziąć pod uwagę stan techniczny dachu - jeśli mowa o starym budynku. W szczególności pod znakiem zapytania stoi montaż takiego urządzenia na dachach krytych wiekowym eternitem.
Oczywiście pozostaje jeszcze druga kwestia - kwestia ekspozycji dachu na słońce, o czym poniżej.
✅ Czy kolektory słoneczne działają skutecznie tylko gdy są na południowej stronie dachu?
Oczywiście największa możliwa ekspozycja na słońce oznacza możliwość uzyskania największej skuteczności systemu solarnego, co oznacza, że najlepiej montować kolektor słoneczny na południowej stronie dachu. Jednak w naszym klimacie świetne wyniki można osiągnąć również montując kolektor solarny na stronie południowo-wschodniej, południowo-zachodniej - oraz - w ostateczności także zachodniej. Te strony gwarantują również relatywnie dobre uzyski ciepła w ogrzewaniu CWU.
Oczywiście w porównaniu do systemów pracujących na stronie południowej będzie to oznaczać nieco gorsze wyniki, jednakże w lato ani w ciepłe dni jesieni czy wiosny, raczej tego nie odczujemy. Uzyski będą wówczas i tak wystarczające aby ogrzać ciepłą wodę, oczywiście pod warunkiem odpowiedniego doboru kolektorów oraz prawidłowego montażu. Mniejsza skuteczność (lub jej subiektywnie odbierany brak) będą natomiast zauważalne zimą - gdzie taki kolektor niespecjalnie wspomoże ogrzewanie wody. W praktyce jednak nie koniecznie będzie to odczuwalne, ponieważ i tak w większości wypadków musimy używać wówczas do ogrzewania innego źródła ciepła.
Pod jakim kątem montować kolektory solarne aby były najskuteczniejsze?
Kąt nachylania solarów na dachu odgrywa znaczną rolę, tak jak w przypadku paneli fotowoltaicznych. Tu można spotkać różne opinie, najbardziej kłopotliwe jest to, że spora część literatury podaje inne wartości zimą, a inne latem - co oczywiście ma swoje uzasadnienie w usytuowaniu słońca na nieboskłonie w danej porze roku:
Niektóre osoby zapytają być może dlaczego nie 45 stopni - skoro taka była by średnia pomiędzy wartością 30 i 60 stopni. Odpowiedź jest prosta. Kolektor słoneczny ma sam ogrzać wodę w sezonie letnim, możliwie także jesiennym i wiosennym. W sezonie zimowym ogrzewanie CWU - i tak jest wspomagane poprzez kocioł, pompę ciepła, kominek lub dowolne inne urządzenie grzewcze. Toteż kąt nachylenia solarów dostosowujemy raczej pod sezon letni, z lekkim uwzględnieniem potrzeb zimowych.
✅ Czy fala afrykańskich upałów może uszkodzić nasz system solarny?
Nie, to się w zasadzie nie zdarza - kolektory są odpowiednio zabezpieczone na ciśnienie mogące wykreować się w systemie także przy osiągnięciu wysokich temperatur. Nawet jeśli nikt nie korzysta z ciepłej wody, ryzyko przegrzania się solaru praktycznie nie istnieje. Dzieje się tak między innymi dlatego, że w solarach w naszym klimacie stosuje się glikol, którego temperatura wrzenia wynosi między 180 a 200 °C (w zależności od rodzaju glikolu). Nie powodu by w upalne dni myśleć o zasłonięciu kolektorów słonecznych celem ich ochrony - jeśli w domu przebywają osoby, które wykorzystują ciepłą wodę w normalnym zakresie.
Jednakże jeśli w środku lata przypada fala ponadprzeciętnych upałów, a my planujemy nieobecność (np. wyjazd wakacyjny) - można przykryć instalację solarną plandeką lub pokrowcem. Można kupić specjalne pokrowce do kolektorów słonecznych w różnych sklepach internetowych. Z pewnością wydłuży to okres żywotności kolektorów słonecznych. W tym zakresie powinniśmy się kierować zaleceniami producenta oraz firmy montującej systemy solarne.
To jest dosyć indywidualna sprawa, ponieważ każdy montaż ma swoją specyfikę, która zależy od budynku. W większości budynków montaż systemu kolektorów słonecznych zajmuje kilka godzin, ale w bardziej skomplikowanych sytuacjach może zająć nawet cały dzień. Nie chodzi tu jedynie o samo usadowienie kolektorów na dachu, a o doprowadzenie i wpięcie systemu do już istniejącego systemu CWU.
Ciekłe czynniki cieplne - czyli woda czy glikol? A może coś innego? Czym zalać instalację?
Grupy pompowe solarne - wszystko co warto wiedzieć
Jak działa kolektor słoneczny? Jak działają solary?
Czyste Powietrze 2025: Nowa edycja programu
Jakie korzyści przynosi zestaw solarny do grzania wody w małych gospodarstwach domowych?
Jak podłączyć kolektor słoneczny do bojlera? Praktyczne wskazówki
Zostaw komentarz