Wymienniki ciepła typu płytowego to oczywiście urządzenia służące do efektywnej wymiany ciepła pomiędzy dwoma obiegami cieczy. Najczęściej stosuje się je jednak w instalacjach centralnego ogrzewania, także CWU - w ogrzewaniu podłogowym, systemach chłodzenia oraz przemysłowych aplikacjach grzewczych. Dzięki kompaktowym rozmiarom i dużej powierzchni wymiany ciepła cieszą się dużą popularnością w różnych dziedzinach techniki grzewczej. To dziś być może najpopularniejszy typ wymiennika ciepła - jednak czy wymiennik płytowy nadaje się do basenu?
Ze względu na relatywnie niską cenę oraz łatwą dostępność, wymienniki płytowe są czasem wybierane przez użytkowników do ogrzewania wody w basenach. Zwykle wynika to z niższych kosztów zakupu, a często z nieświadomości. Niestety, jest to rozwiązanie, które może być nietrafione – i może prowadzić do poważnych uszkodzeń wymiennika - czyli po prostu do jego rozszczelnienia. Ma także fatalny wpływ na pompy basenowe, ale o tym za chwilę.
Zdarza się, faktycznie, że w niektórych konfiguracjach wymienniki płytowe w basenach działają przez jakiś czas sprawnie - ale wymaga to rezygnacji z chemii basenowej oraz chloru w dużym stężeniu - tak więc jest jednak mało funkcjonalne, no bo jeśli nie chlor to co? Wymiana wody raz w tygodniu? Okazuje się, że jednak nie chodzi tylko o to - ale także o kwestię gwarancyjną, albowiem producent może oddalić gwarancję na podstawie samego stosowania wymiennika płytowego do ogrzewania basenu, na podstawie użytkowania urządzenia wykraczającego poza przeznaczenie produktu. Używanie w basenie domyślnie będzie oznaczać stosowanie chemii basenowej i stężeń chloru znacznie wykraczających poza przeznaczenie wymiennika.
Standardowe płytowe wymienniki ciepła, szczególnie te lutowane miedzią, nie są odporne na kontakt z wodą basenową zawierającą chlor oraz inne środki chemiczne do uzdatniania wody. Chlor w wysokim stężeniu to nie to samo, co woda chlorowana z sieci wodociągowej. Działa agresywnie na spoiny miedziane, powodując ich korozję i w efekcie rozszczelnienie wymiennika płytowego. W efekcie już po krótkim czasie użytkownik może mieć do czynienia z wyciekiem i koniecznością kosztownej wymiany urządzenia.
Najbardziej destrukcyjne jest połączenie wysokich stężeń chloru, chemii basenowej oraz soli - którą niektórzy dodają do basenów w celu stworzenia środowiska nieprzyjaznego bakteriom - lub do generatora chloru. W takich warunkach rozszczelnienie lutów wymiennika płytowego może czasem zająć wręcz dosłownie kilka tygodni.
Stosowanie soli do uzdatniania wody w basenie lub jako dodatku do generatorów chloru, zmiękczaczy wody - to zupełnie odrębne zagadnienie. Sól zawsze będzie bardzo niszcząca dla wymienników ciepła (płytowych i nie tylko), z uwagi na to, że efektywna wymiana ciepła nie pozwala na stosowanie grubszych arkuszy stali. Zostają więc relatywnie cienkie - tymczasem sól jest niezwykle korozyjna.
Sól w zasadzie odpada jeśli chcemy zastosować wymiennik stalowy. Niezależnie czy będzie to wymiennik płytowy czy też basenowy. Po prostu sól, nawet w małych ilościach z czasem doprowadzi do powstania bardzo charakterystycznej korozji wżerowej, która jest łatwo rozpoznawalna w potencjalnym serwisie gwarancyjnym (bardzo duże ryzyko odrzucenia gwarancji).
Jeśli decydujemy się na sól w basenie, w jakiejkolwiek ilości - należy zastosować wymiennik tytanowy. Modele z tytanu są oczywiście znacząco droższe, ale tylko one są w stanie zagwarantować bezpieczną pracę w słonym lub dosalanym środowisku. Niestety bardzo wiele osób podchodzi do zagadnienia soli bardzo mało poważnie i sądzi, że mała ilość soli nie może zaszkodzić. Niestety dementujemy, nawet mała ilość soli wystarczy by spowodować korozję wżerową, jest to kwestia czasu. W tym wypadku nie chodzi więc nawet o typ wymiennika, ale o jego materiał.
Podobnie jest zresztą w przypadku stosowania wymienników ciepła z wodą gruntową, która również zawiera pochodne soli oraz niebezpieczne chlorki.
Zastosowanie wymiennika płytowego w instalacji basenowej może mieć negatywny wpływ nie tylko na samo urządzenie, ale również na pracę pompy basenowej i na tempo jej zużywania się, znacząco podnosząc ryzyko jej defektów na przestrzeni czasu. Wynika to z prostego faktu, że wymienniki płytowe są przeznaczone do standardowych przepływów, najlepiej raczą sobie np. przy przepływach rzędu pojawiającego się w typowym CO lub CWU. Pompy basenowe generują oczywiście co najmniej kilkukrotnie większe przepływy, w sposób oczywisty ogrzewanie basenu, który ma od kilku do kilkudziesięciu czy kilkuset tysięcy litrów tego wymaga i nie jest to samo, co ogrzewanie układu grzewczego mającego np. 100 czy 150 litrów wody.
Wymiennik płytowy zwyczajnie nie jest dostosowany do takich przepływów i przy zbyt dużych przepływach automatycznie generuje bardzo duże straty ciśnień, a to jest niszczące dla pomp basenowych w dalszej perspektywie czasu. Jeśli decydujesz się na pompę basenową, która generuje przepływ 6 czy 10 000 litrów na godzinę, to dlaczego montujesz wymiennik płytowy, który najsprawniej działa przy 2-4 000 litrów na godzinę? Większe opory przepływu w nieprzystosowanym wymienniku płytowym mogą obciążać pompę, skracając jej żywotność i zwiększając ryzyko awarii. To kolejny argument przemawiający za wyborem dedykowanego wymiennika basenowego, który zapewnia nie tylko bezpieczeństwo, ale i dłuższą trwałość całego systemu.
Do ogrzewania basenu należy stosować specjalistyczne wymienniki basenowe, wykonane z materiałów odpornych na agresywną chemię – najczęściej ze stali nierdzewnej kwasoodpornej lub tytanu. Tego typu urządzenia zostały zaprojektowane z myślą o pracy w trudnych warunkach chemicznych i są w pełni kompatybilne z wodą basenową.
Główną ich cechą w tym kontekście jest brak lutów miedzianych, ich wymogiem jest posiadanie połączeń i lutów ze stali nierdzewnej. Dodatkowo nie jest to konstrukcja płytowa - takie wymienniki złożone są rurek, ponieważ za zadanie mają obsługiwać duże przepływy wody po stronie basenu - ale w przeciwieństwie do modelu płytowego - bez generowania nadmiernych oporów hydraulicznych. To nie może niepotrzebnie obciążać pomp ani prowadzić do przedwczesnego ich zużycia.
Nadal oczywiście należy pamiętać, że w przypadku wyboru wymiennika stalowego powinno się zrezygnować z dodatku soli, natomiast jeśli stawiamy na sól - musimy użyć kosztownego tytanowego odpowiednika.
Ostatnie sztuki w magazynie
Użycie nieodpowiedniego wymiennika to nie tylko ryzyko jego uszkodzenia. Agresywna chemia, która rozszczelnia spoiny lutowane, może przedostać się także do innych elementów instalacji – np. pompy obiegowej czy rurociągów. W dłuższej perspektywie może to prowadzić do awarii całego systemu.
W przypadku zasilania ogrzewania basenu mieszaniną wody i glikolu (np. w przypadku ogrzewania solarami lub pompą ciepła) pojawia się także ryzyko przeniknięcia szkodliwego glikolu do basenu, co wymaga nie tylko błyskawicznej wymiany wody, ale i czyszczenia basenu. Glikol w rurach nie stanowi problemu, ale w zetknięciu się ze skórą ludzką jest niewskazany.
Choć wymiennik płytowy może wydawać się atrakcyjnym rozwiązaniem z uwagi na cenę i dostępność, jego zastosowanie w technice basenowej jest niezalecane i potencjalnie bardzo ryzykowne. Wybierając odpowiedni wymiennik do basenu, warto kierować się nie tylko kosztem, ale przede wszystkim przeznaczeniem urządzenia i odpornością materiałów. W przeciwnym razie zamiast oszczędności czekają nas niepotrzebne koszty i problemy. Decydując się na takie rozwiązanie bez konsultacji ze sprzedawcą robisz to w zasadzie na własne ryzyko i używasz urządzenia właściwie bez gwarancji.
Sprawdź koniecznie:
BLOG - sprawdź również:
Niedowymiarowanie wymiennika ciepła - co to oznacza w praktyce?
Przewymiarowanie wymiennika ciepła - czemu to służy?
Izolacja termiczna wymiennika ciepła płytowego - czy jest potrzebna? Czy coś realnie zmienia?
Jaki wymiennik ciepła do basenu?
Jak dobrać wymiennik ciepła do kotła gazowego?
Jak prawidłowo podłączyć wymiennik płytowy Nordic Tec? Czy można zamienić kierunki przepływów z tabliczki znamionowej?
Zostaw komentarz