Zawór zwrotny w instalacji centralnego ogrzewania. Co to jest i po co się go montuje w instalacji

W poniższym artykule wyjaśnimy w zakresie ogólnym co to jest zawór zwrotny, jaką funkcję spełnia zawór zwrotny w naszej instalacji. Garść podstawowych informacji.

Schemat budowy zaworu zwrotnego z zaznaczonym kierunkiem przepływu wody

Zawór zwrotny - co to jest? do czego służy?

Zawór zwrotny jest to bardzo małe, niepozorne urządzenie, montowane zwykle w instalacjach grzewczych, w których płynie woda - czyli np. w domowych instalacjach centralnego ogrzewania. Ma on za główne zadanie wpływać na cyrkulację - albo prościej - na przepływ wody w instalacji CO w sposób taki - aby płynęła ona zawsze w jedną, pożądaną stronę i nie cofała się (cofanie się wody w instalacji jest bowiem niewskazane i wręcz niebezpieczne dla niektórych jej komponentów).
Teoretycznie prawidłowy kierunek przepływu zapewniają pompy obiegowe do CO, ale w niektórych przypadkach warto jednak - dodatkowo zabezpieczyć tą kwestię montując zawór zwrotny. Cofająca się woda może być dla naszej instalacji niezdrowa, a my możemy mieć przez to niedogrzany dom. Posiadając w odpowiednim miejscu instalacji zawór zwrotny - mamy pewność, że woda nie cofnie się.

Podsumowując zawór zwrotny służy do zapewnienia odpowiedniego kierunku przepływu wody. Warto go montować choćby na wejściu wody do domu.

Jak funkcjonuje zawór zwrotny CO? Jak działa blokada cofania wody?

Jak na załączonym powyżej schemacie - dzięki konstrukcji zaworu zwrotnego CO - może w stanie otwierać się pod ciśnieniem cieczy, aby uruchomić przepustowość (w pożądanym przez nas kierunku kierunku), ale jednocześnie zablokować otwarcie zaworu w kierunku przeciwnym. Schemat budowy zaworu zwrotnego CO, przedstawiony przez nas - mamy świadomość, iż jest bardzo uproszczony, albowiem występują zawory zwrotne różnej konstrukcji i budowy. Generalnie jednak zasada działania blokada cofania wody jest identyczna i opiera się na wykorzystaniu prostych praw fizyki, mechanizmu ciśnieniowego wywoływanego przez wodę.

Dostępne

Zawór trójdrożny termostatyczny mieszający 1/2" 25-55°C

z-termo-1/2

144,99 zł

Dodaj do koszyka

Dostępne

Zawór czterodrożny z siłownikiem 1" DN25 Nordic Tec + Elodrive

z-4DR-1cal-sił

344,99 zł

Dodaj do koszyka

• Wyprzedaż!

Dostępne

Zawór trójdrożny 1 cal DN25 - 3-drogowy

z-3DR-1cal

74,99 zł

Dodaj do koszyka

Czy blokowanie przepływu wody w kierunku wstecznym to jedyna funkcja zaworu zwrotnego w instalacji CO?

Blokowanie wstecznego ruchu wody jest to najważniejsza funkcja, ale cały sens montażu zaworu zwrotnego nie zamyka się w niej. W rzeczywistości w wielu instalacjach CO bez zaworu zwrotnego pompy obiegowe są narażone na szybsze zużywanie - więc należy uznać zawór zwrotny za dodatek mający pozytywny wpływ na inne elementy instalacji i ich długowieczność. Mały zawór zwrotny to drobiazg, ale drobiazg pomagający chronić nasze pieniądze, które zainwestowaliśmy w ogrzewanie.
Nie jest powiedziane, że bez zaworu zwrotnego pompa do CO pracować nie powinna, ale przypuszcza się, że w instalacji z zaworem zwrotnym powinna mieć dłuższą żywotność, gdyż jest mniej narażona na awarię (bo nie musi pracować wbrew ciśnieniu zwrotnemu cofającego się medium). Wszyscy zaś domyślamy się, co oznacza awaria pompy obiegowej zimą i nikt z nas sobie tego nie życzy.

Niedogrzany dom - czy zawór zwrotny pomoże?

Cofanie się wody może mieć niestety wpływ na to, że przepływ nie będzie odpowiednio rozłożony po poszczególnych obiegach. Problem dotyczy częściej instalacji rozległych i budynków piętrowych, ale może wystąpić także w domach parterowych nie dzielonych na szereg obiegów grzewczych. Cofająca się woda powoduje utratę ciśnień w niektórych częściach układu - a przez to niedogrzane fragmenty instalacji, do których nie dochodzi odpowiednia ilość gorącej wody.

W skrajnych wypadkach należy taki obieg podzielić na 2 mniejsze układy (w których będą pracować 2 pompy obiegowe). Używa się do tego sprzęgieł hydraulicznych do CO - ale także wymienników ciepła (jeśli układ ma być podzielony na 2 kompletnie odcięte od siebie części). Bardzo często jednak zamiast inwestowania w wymienniki czy sprzęgła hydrauliczne (tu dowiesz się więcej o tym rozwiązaniu) - wystarczy zamontować prosty zawór zwrotny - który nota bene powinien być w montowany przy zakładaniu serwisu.

Czy zawór zwrotny wymaga obsługi, przeglądu itp?

Naturalnie zawór zwrotny jest to urządzenie bezobsługowe, o którym po montażu zapominamy. Jesteśmy w stanie sobie wyobrazić sytuację, że wielu jego użytkowników-laików, którzy mają go w swojej instalacji nie zdają sobie z tego sprawy, gdyż od A do Z zlecili instalację profesjonalnemu wykonawcy. Jeśli nie mamy problemów z instalacją - właściwie nie musimy interesować się zaworem zwrotnym, na pewno przez wiele lat.

Gdzie się montuje zawór zwrotny?

Nasze informacje w tym miejscu mają charakter orientacyjny i ogólny, omawiamy często pojawiające się przypadki. Warto pamiętać, że umiejscowienie zaworu zwrotnego w instalacji powinno być decyzją fachowca, który widział i zna daną instalację.

Ważną kwestią może być zabezpieczenie urządzeń będących komponentami instalacji CO. Np. zaleca się montowanie go przy hydroforach, jeśli mamy wodę z własnej studni. Wówczas zawór zamontowany pomiędzy hydroforem a pompą obiegową - zabezpieczy hydrofor przed ewentualną cofką, co może być bardzo korzystne dla jego sprawności technicznej, zwłaszcza w perspektywie lat pracy. Dodatkowo - zawór zwrotny w takim miejscu może odegrać pozytywną rolę w chwilach awarii pompy (lub braku zasilania pompy, o ile nie mamy akumulatorów podtrzymujących jej pracę). Ciepły układ jest w stanie w dużej mierze pracować grawitacyjnie, ale w tym wypadku zawór zwrotny będzie bardzo istotnie tą pracę wspomagał. Można więc liczyć na to, że w przypadku awarii - ogrzewanie będzie w dużej mierzy nadal działać grawitacyjnie, podtrzymując temperaturę w domu.

Jest także w zasadzie stałym elementem grup bezpieczeństwa CO - czyli systemów ochronnych dla naszych instalacji grzewczych, a także grup pompowych.

Zawór zwrotny w grupie pompowej

Zawór zwrotny występuje także często jako element grup pompowych CO, bardzo często na stronie zimnej. Ma to za zadanie wspomóc pracę tego konkretnego obiegu wody przed powrotem do kotła, aby uniknąć zastojów wody w kotle i przegrzewania układu. Na poniższych zdjęciach, choć go nie widać znajduje się on pod niebieskim termometrem, tuż przed zaworem odcinającym manualnym.

Grupa pompowa mieszająca NORDIC TEC zawierająca zawór zwrotny pod niebieskim termometrem (strona zimna). Grupa z zaworem trójdrożnym mieszającym.

Zawór zwrotny do wody - czy tylko do wody?