Jaki typ wymiennika ciepła wybrać do grzania basenu?

Na rynku jest wiele rodzajów wymienników - płytowe lutowane, płytowe skręcane, płaszczowo - rurowe, JAD i inne. Które z nich nadają się do basenu i dlaczego?

Najtańszym rozwiązaniem jest wymiennik płytowy lutowany. Porównując model płytowy z wymiennikiem płaszczowo-rurowym (projektowanym typowo dla basenów) o podobnej mocy - cena będzie przemawiać na korzyść płytówki. Toteż jest to rozwiązanie czasem wybierane przez nieświadomych użytkowników. Specjaliści odradzają wymienniki płytowe z uwagi na:

- obecność lutu miedzianego - mało odpornego na chemię basenową (co niekiedy może prowadzić do przedwczesnego rozszczelnienia)

- niepożądane, stosunkowo wysokie spadki ciśnień - wynikające z konstrukcji wymiennika, składającego się z dużej ilości kanalików pomiędzy płytkami stalowymi

Wymienniki JAD - niegdyś powszechne w ogrzewaniu basenów, częściowo ze względu na sporą wydajność, częściowo ze względu na brak innej alternatywy - dziś odchodzą w niepamięć. Nie wytrzymują rywalizacji cenowej z wymiennikami płaszczowo-rurowymi, które osiągają podobne wydajności przy relatywnie niższych cenach.

Wymiennik płaszczowo-rurowy - najczęściej polecany przez specjalistów. Konstrukcja rurowa powoduje najmniejsze możliwe spadki ciśnienia, co ma ogromne znaczenie choćby dla spowolnienia procesu zużywania pomp basenowych (które niestety najszybciej zużywają się przy wymiennikach płytowych). Model płaszczowo-rurowy reguły zbudowany jest w 100% ze stali (lub w 100% z tytanu), co eliminuje obecność lutów miedzianych czy niklowych - będących bolączką wymienników płytowych w tym zastosowaniu. Wymiennik płaszczowo-rurowy z uwagi na to, że świetnie sprawdza się właśnie w tym zastosowaniu bywa często nazywany po prostu "wymiennikiem basenowym". Jego dodatkową zaletą jest to, że woda basenowa cyrkulując przez urządzenie, może osiągać duże przepływy masowe (w przeciwieństwie do płytowych modeli, tu jeden kanał posiada większą przepustowość). To z kolei sprawia, że woda w basenie ogrzewa się stopniowo i równomiernie, woda wtłaczana do basenu jest ciepła, za to objętościowo jest jej stosunkowo dużo. W przypadku płytowego nie mamy możliwości takiej regulacji, co ogranicza nasz komfort, a czasem prowadzi do wtłaczania do basenu małej objętości wody, za to gorącej. Nie wpływa to pozytywnie na komfort użytkowania, a znane są też przypadki poparzeń.

Jaka moc wymiennika na 1m3 basenu?

"Ile kW powinien mieć wymiennik ciepła do basenu wielkości..." - jest to najczęstsze pytanie jakie zadają przyszli właściciele basenów sprzedawcom techniki basenowej. Niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi - zależy to od wielu czynników, w szczególności od rodzaju ogrzewania, a konkretniej jakie źródło ciepła czy urządzenie grzewcze będziemy stosować.

W większości sklepów przy oferowanym modelu wymiennika jest wskazana jego moc. Jednak jest ona liczona dla konkretnych parametrów ogrzewania, jakie będzie zastosowane (z reguły dla bardzo dobrych parametrów). To, że wymiennik ma 30kW i że mógłby w teorii ogrzewać basen wielkości 25m3 - nie oznacza, że jest w stanie ogrzać taki basen w przypadku każdego rodzaju ogrzewania. Nie da się porównać skuteczności ogrzewania basenu niskotemperaturową pompą ciepłą podającą medium grzewcze rzędu 40 czy 45oC np. z kotłem gazowym podającym temperaturę rzędu 60-70 oC. W każdym z tych wypadków ten sam wymiennik zachowa się inaczej. Podobnie w przypadku innych źródeł ciepła typu kotły stałopalne czy solary.

Najlepiej jest w tym wypadku skorzystać z porady sprzedawców mających doświadczenie. Z pewnością warto przygotować wcześniej informacje, które mogą być im potrzebne i o które będą pytać, czyli:

• - wielkość basenu w metrach sześciennych
• - rodzaj ogrzewania - czyli solar / kominek / pompa ciepła (oraz temperatury jej pracy) / kocioł i jego rodzaj (czyli paliwo jakim jest opalany kocioł)

Materiał wykonania wymiennika - Stal czy Tytan?

Pierwszą rzeczą, która zwraca uwagę jest ogromna różnica w cenie wymiennika ze stali nierdzewnej oraz wymiennika z tytanu. Wymienniki tytanowe są faktycznie od 2 do nawet 3-4 razy droższe niż ich odpowiedniki stalowe o zbliżonej mocy.

Na szczęście decydując się na normalny basen, nie na tzw. solankę lub wodę słoną - wystarczy nam wymiennik stalowy. Ważne by unikać wymienników ze stali 304, czyli zwykłej nierdzewki. Warto zwrócić uwagę by był wykonany ze stali 316 - tj. ze stali nierdzewnej kwasoodpornej. Z pewnością zapewni ona większą długowieczność naszemu urządzeniu.

Tytan stosowany jest w przypadku solanek, basenów o dużym stężeniu soli lub rzadziej spotykanych u nas w kraju basenów z wodą morską. Jeśli nasz basen nie spełnia tych kryteriów - wymiennik basenowy tytanowy jest zbędnym wydatkiem.

Sól w basenie, np. sól do generatora chloru, a wymiennik ze stali

Należy jednak pamiętać, że jeśli wybieramy urządzenie stalowe - odradza się dodawania jakichkolwiek ilości soli. Także w przypadku urządzeń wykonanych z lepszej jakościowo stali 316L. Problem tkwi w tym, że aby wymiennik prawidłowo  i sprawnie wymieniał ciepło - rurki, przez które zachodzi wymiana nie mogą być grube, mają one często około 0,3-0,5mm. Tej grubości arkusz stalowy niestety nigdy nie da gwarancji w starciu z solą, co możemy porównać np. do efektów działania soli drogowej na karoserię samochodów (zabezpieczaną przecież dodatkowo lakierem).